تغییر کاربری اراضی طبیعی و زیستگاه‌ها، تالاب‌ها را با خطر مواجه کرده است /گ

ژاله کریمی نژاد امروز در اهواز اظهار کرد: استان زرخیز خوزستان، مهد اراضی حاصلخیز جلگه‌ای و تمدن‌های درخشان بوده و دارای 12 تالاب است که تالاب‌های بین‌المللی شادگان و هورالعظیم جزء بزرگ‌ترین تالاب‌های ایران هستند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه در ایران 250 تالاب با مساحت 2.5 میلیون هکتار وجود دارد، افزود: 22 مورد از این تالاب‌ها با مساحت 1.4 میلیون هکتار به عنوان تالاب‌های مهم و بین‌المللی ثبت شده‌اند که اهمیت جهانی دارند.

مسؤول محیط زیست و سلامت غذای سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در تعریف تالاب توضیح داد: مطابق تعریف کنوانسیون رامسر، تالاب عبارت است از مناطقی مردابی، آبگیر، تورب زار (پیت زار)، برکه‌های مصنوعی یا طبیعی که به طور دائم یا موقت دارای آب ساکن یا جاری، شیرین، لب شور یا شور است مشتمل بر مناطقی از آب‌های دریایی که عمق آن به هنگام پایین‌ترین جزر بیش از 6 متر نباشد.

کریمی‌نژاد با بیان اینکه کشور ایران بنیان‌گذار حفاظت، مدیریت و بهره‌برداری تالاب‌هاست که این موضوع از 13 بهمن ماه 1349 تحت عنوان «کنوانسیون رامسر» آغاز شده است، گفت: از همان ابتدای تشکیل این کنوانسیون، 18 تالاب و در حال حاضر 22 تالاب از ایران به ثبت جهانی رسیده است.

وی در تشریح اهمیت و ارزش تالاب‌ها گفت: تالاب‌ها از دیرباز، زیستگاه پرندگان آبزی و کنار آبزی بوده و منبع علوفه برای دام و پروتئین برای انسان‌های حاشیه‌نشین بوده‌اند و یکی از تفرج‌گاه‌ها به شمار می‌رفتند.

مشاور رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان از دیگر ارزش‌های تالاب را زیستگاه حیات وحش و گیاهان آبزی و حمایت از تنوع زیستی، ارزش اقتصادی اجتماعی (صید آبزیان، دامداری، برداشت علوفه و تعلیف دام، ایجاد اشتغال، برداشت از معدن صدف و...)، داشتن نقش کلیدی و مهم در کنترل سیلاب، جایگاه رسوب‌گیر رودخانه، مخزن نگهداری و مصرف مواد غذایی در زنجیره‌های غذایی، داشتن نقش مؤثر به عنوان بادشکن، منطقه‌ای مناسب برای گردشگری و لذت بردن از طبیعت عنوان کرد.

وی افزود: داشتن اثر مثبت بر اقلیم و منطقه (از جمله کنترل ریزگرد)، داشتن ارزش شیلاتی برای صید آبزیان، محیطی ارزشمند برای حمایت از گونه‌های در خطر انقراض و تهدید شده و محیطی ارزشمند برای تحقیقات و پژوهش‌های علمی و دانشگاهی از دیگر ارزش‌های تالاب را زیستگاه حیات وحش و گیاهان آبزی و حمایت از تنوع زیستی است.

کریمی‌نژاد مهم‌ترین تهدیدهای تالاب را خشک‌سالی، عدم تأمین حقابه تالاب، جداسازی دو بخش آب شور و شیرین تالاب، عدم وجود طرح جامع مدیریتی تالاب، اختلال در امر حفاظت و مدیریت تالاب، صید و شکار غیرمجاز، ورود زهکش و فاضلاب به تالاب و عدم فرهنگ‌سازی برای حفظ تالاب‌ها و مشخص نبودن اهمیت آن عنوان کرد.

وی در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس مبنی بر اینکه با توجه به تهدیدها، برای بهبود وضع موجود چگونه باید فرهنگ‌سازی کرد و وظیفه عموم شهروندان در این زمینه چیست گفت: عدم تغییر کاربری اراضی طبیعی و زیستگاه‌های تالاب به سایر کاربری‌ها از جمله کشاورزی و مسکونی از مهم‌ترین اقداماتی که منجر به نجات تالاب‌ها می‌شود.

کریمی‌نژاد ادامه داد: در بخش کشاورزی استفاده درست از کودهای شیمیایی و مصرف سموم کم‌خطر یا بی‌خطر و سایر روش‌های کنترل غیر شیمیایی مد نظر باشد تا خاک و آب آلوده نشود زیرا با آلوده شدن اراضی کشاورزی و سرریز شدن به رودخانه‌ها، این مشکلات دامن‌گیر تالاب‌ها نیز خواهد شد.

وی افزود: نکته مهم دیگر خودداری از صید آبزیان و شکار پرندگان است ضمن اینکه در حال حاضر انباشت پلاستیک‌ها یکی از معضلات جدی آب‌های جاری، تالاب‌ها و ... است.

کریمی‌نژاد از شهروندان درخواست کرد: همگی به استفاده از کیسه پلاستیک و مصرف بی‌رویه انواع آن نه بگوییم و در صورت لزوم به مصرف ظروف یک بار مصرف با پایه گیاهی، تجزیه‌پذیر و بازیافت روی بیاوریم.

وی خاطرنشان کرد: متأسفانه تجزیه پلاستیک در طبیعت بین 300 تا 500 سال طول می‌کشد و هنوز نخستین پلاستیک ساخته دست بشر تجزیه نشده است.

وی در پایان با تأکید بر اینکه باید فرهنگ محیط زیستی‌مان را در همه ابعاد ارتقا دهیم و مطابق شأن یک ایرانی مسلمان رفتار کنیم افزود: در فرهنگ اسلامی غنی و جایگاهی که پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «نزد من شکستن شاخه درخت همچون شکستن بال فرشتگان است» قطعاً توجه به محیط زیست جایگاه ویژه‌ای دارد پس باید مراقب محیط زیست باشیم.

منبع : فارس