تکلیف حق آبه ایران با افغانستان شفاف نیست /گ

نماینده مردم شهرهای زابل، زهک، هیرمند، هامون گفت: تکلیف حق آبه ایران با افغانستان شفاف نیست و قرارداد معینی منعقد نشده است و همچنین طرح جامع و چشم انداز چند ساله ای برای احیای این دریاچه وجود ندارد که بیانگر برنامه و طرح ها در آینده دور و نزدیک باشد.

حبیب‌الله دهمرده افزود: با انعقاد قرارداد بین دولت افغانستان و یک شرکت ترکیه‌ای برای اجرای فاز دوم سد کجکی بر رودخانه هیرمند، به ایران صدمه وارد می شود.

وی گفت: زمانی از این دریاچه بعنوان یک فرصت یاد می شد اما امروز به یک تهدید مبدل شده و ریشه تمامی ریزگردها، آلودگی هوا و مشکلات موجود این استان تا حدودی به دلیل خشک شدن این دریاچه است.

نماینده مردم زابل در مجلس با اشاره به قراردادی که درسال 1350 منعقد شده است افزود: در سال 1350 براساس خشک سالی قرارداد بسیار ضعیفی بین ایران و افغانستان تنظیم شده است در این قرارداد آمده است که 820 میلیون مترمکعب آب در طول سال وارد دریاچه هامون شود که بعد از این قرارداد هیچ گونه قرار داد تکمیل تر دیگری با افغانها منعقد نشده است و براین اساس تکلیف دریاچه هامون و رودخانه هیرمند مشخص نیست.

وی در این باره ادامه داد: بر اساس قرارداد موجود بایستی سالانه 820میلیون متر مکعب بصورت پیوسته آب وارد این دریاچه شود اما آبی وارد نمی شود مگر اینکه سیلی بیاید و از اراده و کنترل افغان ها خارج و این سیلاب وارد این دریاچه شود.

دهمرده با اشاره به خشک شدن دریاچه هامون در سیستان گفت: یکی از ظرفیتهای اصلی سیستان و بلوچستان دریاچه هامون است. این دریاچه قسمتی از رودخانه هیرمند است که عاملی برای ایجاد یک جریان پیوسته صید و صیادی و یک سیستم فعال و پویا بوده است که متاسفانه در اثر بستن رودخانه هیرمند از سوی افغانستان ورودی آب به دریاچه هامون کم و در حال حاضر قطع شده است.

وی با اشاره به وزرش بادهای موسمی در استان سیستان خاطر نشان کرد: زمانی که این دریاچه پرآب بوده با وزیدن بادهای موسمی 120روزه سیستان و بلوچستان در طول سال، دریاچه هامون نقش کولر طبیعی را بازی می کرد اما امروز با خشک شدن این دریاچه براثر طوفانها، ماسه بادی بوجود می آید و همچنین سبب بوجود آمدن ریزگردها و آلودگی هوا می شود که در سال جاری این ریزگردها 120برابراز حد مجاز تاثیرات منفی بر استان داشته است.

وی این دریاچه را زیست گاه مناسبی برای آبزیان ندانست و اظهار داشت: این دریاچه ممکن است بر اساس سیلی پر آب شود و ماهیانی و پرندگان در این مدت وجود داشته باشند اما بطور کلی خشک شده است وبه تبع دیگر زیستگاه خوبی برای موجودات دریایی نیست و از سوی دیگر چون لایروبی نمی شود و تبخیر در آن با سرعت بالایی روبه رو است در کوتاه ترین زمان ممکن آن مقدار آب نیز خشک می شود.

دهمرده، رودخانه هیرمند را منشاء ایجاد سیستان دانست و تصریح کرد: متاسفانه هر چه افغانها توانمند تر می شوند، بررودخانه هیرمند که سرمنشاء آن افغانستان است وبیش از هزار کیلومتر تا مرز فاصله دارد سد ایجاد می کنند و حق آبه ایران از بین می رود و ایران هم بعد از انقلاب قراردادی با افغانستان منعقد نکرده است.

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با اشاره به انعقاد قرارداد میان دولت افغانستان و یک شرکت ترکیه‌ای برای اجرای فاز دوم سد کجکی بر روی رودخانه هیرمند، اظهار کرد: این قرارداد صدمات بسیاری را به ایران وارد می کند چرا که با بستن سد کجکی میزان حجم ذخیره سازی افزایش می باید و از سهم ایران کم می شود و ایران می تواند در مورد این قرارداد ادعا کند چرا که زندگی سیستانی ها بر اساس این رود شکل گرفته است و این امر سبب تشدید مهاجرت ساکنان این منطقه می شود.

دهمرده با تاکید بر اینکه در دو دهه اخیرکه خشکسالی در این استان پی درپی بوده است، گفت: طی دو سال اخیر 25 تا 30درصد از جمعیت سیستان مهاجرت کرده اند

منبع : ایسنا