جای خالی صنایع تبدیلی شیلات در غرب مازندران /گ

غرب استان مازندران با وجود ظرفیت بالای تولید انواع آبزیان به دلیل وجود بازارهای سنتی برای ارسال انواع ماهی به دیگر استانها و نبود صنایع تبدیلی نتوانسته به جایگاه واقعی خود دست یابد.

درحالی که این منطقه از ذخایر، منابع آبی فراوان و شرائط مطلوب و مستعدی برای تولید و پرورش گونه های آبزی در بخش آبزی پروری است ولی نتوانسته از مزیت هایی نظیر صنایع تبدیلی و تکمیلی وابسته به شیلات به منظور ایجاد ارزش افزوده برای انواع آبزیان بهره ببرد.
هم اکنون در شهرستان های محمود آباد ، نور ، نوشهر ، چالوس ، کلاردشت ، عباس آباد ، تنکابن و رامسر حدود 330 واحد آبزی پروری گرم آبی و سردابی ، 18 شرکت تعاونی پره و نیز بیش از 10 رودخانه دارای ارزش شیلاتی وجود دارد.
هرسال به طور میانگین بیش از10 هزار تن انواع گونه آبزی مانند قزل آلا ، کپور ، کفال ، کیلکا و نیز انواع ماهیان خاویاری در این منطقه تولید می شود که برای بیش از 2 هزار نفر نیز شغل ایجاد شده است.

کارشناسان این بخش اعتقاد دارند که تبدیل و فرآوری محصولات شیلاتی در غرب مازندران می تواند به افزایش درآمد سرانه ، تقویت بنیه اقتصادی، اشتغال پایدار و رفع معضل بیکاری این منطقه بینجامد و ضروری است مسئولان برای جلوگیری از خام فروشی چنین محصولاتی تمام توان و انرژی خود را به کار بسته و با راه اندازی صنایع کوچک ، متوسط و بزرگ در این منطقه فرصت های سرمایه گذاری را برای سرمایه گذاران فراهم نمایند.
از سوی دیگر شماری از مسئولان شیلات غرب مازندران نیز بازارهای سنتی ، تلفات ماهی ، سوددهی اندک درمزارع پرورش ماهی ، عدم استفاده از دانش روز تولید کنندگان ، نبود تخصص کافی و نیز ایجاد نشدن صنایع تبدیلی و تکمیلی وابسته به شیلات را از عمده ترین مشکلات پیش پای تولید کنندگان و پرورش دهندگان ماهی در بخش آبزی پروری و دریایی این منطقه معرفی کردند .
یکی از تولید کنندگان و پرورش دهندگان انواع گونه های آبزی در شهر کلارآباد غرب مازندران گفت : اگر محصولات شیلاتی در این منطقه فرآوری شود طبیعتا برای افرادی که در بخش تولید و عرضه این محصول فعالند ، سودآوری بیشتری به همراه خواهد داشت.
امیرعباس مراد کلاری که خود را مدیرمجتمع تولید و پرورش ماهیان خاویاری و آزاد این منطقه معرفی کرد، افزود :‌ به طور میانگین هرسال مقدار 150 تن انواع گونه های آبزی در این مجتمع تولید می شود ولی متاسفانه عمده آن به شیوه خام به بازار عرضه می شود.
این تولید کننده با اشاره به مزیت های غذایی و درمانی محصولات شیلاتی افزود : اگر این محصولات در این مناطق فرآوری و بسته بندی شود و درکنار آن برای ترویج فرهنگ مصرف ماهی در دیگر ماه های سال به غیر از فصل صید تبلیغات شود طبیعات این نوع ماده پروتئینی نیز در سبد غذایی روز مره مردم قرار خواهد گرفت.
مراد کلاری ، محدودیت های زیست محیطی ، روند پیچیده بروکراسی اداری و نبود حمایت های لازم را از عمده مشکلات پیش پای سرمایه گذاران در ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی وابسته به شیلات در این مناطق معرفی کرد.
** مزیت های فرآوری گونه های آبزی
رئیس اداره پایش صنایع و توسعه بازار آبزیان شیلات مازندران گفت :‌ فرآوری و بسته بندی محصولات شیلاتی دارای مزیت های فراوانی است که حفظ کیفیت محصول و جلوگیری از فسادپذیری از جمله انها است.
حسین اصغری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود:‌ ضمن اینکه می توان به محصولات آبزیان تنوع بخشید تا مشتریان به هنگام خرید حق انتخاب پیدا کنند.
وی اظهارداشت :‌هم اکنون در مازندران دیده می شود ماهی به طور کامل فروخته می شود درحالی که با فرآوری می توان آن را به کنسرو ، فیله ، ماهی دودی ، شور ، بسته بندی و حتی آماده طبخ تبدیل کرد .
رئیس اداره پایش صنایع بازار آبزیان شیلات مازندران گفت :‌ از آنجایی که فرهنگ آپارتمان نشینی از سال ها پیش در مازندران متداول شده و از سویی امکانات لازم برای تمیز کردن محصولات شیلاتی فراهم نیست بنابراین محصولات شیلاتی باید فرآوری تا به دست مصرف کننده برسد.
این کارشناس شیلات با بیان اینکه با فراوری آبزیان ماندگاری ماهیان افزایش می یابد ، گفت : فرآوری وبسته بندی کردن محصولات شیلاتی باعث می شود تا بتوان به آسانی این محصول را به دیگر استان ها و حتی خارج از کشور صادر کرد و بازار خوبی هم دارد.
وی ادامه داد :‌ هم اکنون دیده می شود که بخش عمده ای از ماهی پس از تمیز کردن ضایعات آن مانند کبد ، جگر و پوست به دور ریخته می شود درحالی که این ضایعات در صنعت پوست ، چرم و حتی ژلاتین مورد استفاده قرار می گیرد.
رئیس اداره پایش صنایع و توسعه آبزیان شیلات مازندران گفت :‌ اکنون در شهرستان های بابلسر و بهشهر 2 شهرک صنعتی شیلاتی شامل 12 واحد تولید کنسرو تون ماهی ، 15 واحد تولیدی پودر ماهی ، چهار واحد فیله و بسته بندی ، 2 واحد قوطی سازی کنسرو و یک واحد تولیدی تصفیه روغن خوراکی فعالیت دارد.
اصغری افزود :‌ با توجه به آنکه در گذشته صید کیلکا در دهه 70 در مازندران فراوان بوده بنابراین یکی از علت های پایه گذاری ایجاد شهرک های صنعتی شیلاتی در مرکزیت و شرق استان مازندران بر همین اساس بوده است.
وی با اشاره به ظرفیت های بسیار بالای غرب مازندران در تولید و پرورش ماهیان دریایی در قفس ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی وابسته به شیلات را در این مناطق را بسیار ضروری دانست و گفت که دولت اعتبارات قابل توجهی از محل صندوق توسعه ملی وحتی طرح کارا برای سرمایه گذارانی که در این حوزه قصد سرمایه گذاران دارند پیش بینی کرده است .
وی تصریح کرد :‌اداره کل شیلات نیز این آمادگی دارد به متقاضیان در این حوزه در بخش فنی مشاوره های لازم را ارائه دهد و دراین حوزه مشکل خاصی وجود ندارد.
فرماندارعباس آباد نیز، ایجاد چنین صنعتی با توجه به ظرفیت های موجود در حوزه تولید و پرورش انواع گونه های آبزی در این منطقه را از نیازهای ضروری دانست و گفت که بتازگی سرمایه گذاری برای اجرای چنین طرحی در شهرک صنعتی سلمانشهر جذب شده و هم اکنون مشغول فعالیت است.
حق الله کثیری به خبرنگار ایرنا افزود ‌: فرد سرمایه گذار قرار است حدود 120 میلیارد ریال برای اجرای این طرح هزینه کند .
وی اظهار داشت :‌‌ بررسی ها نشان داده که این شهرستان با توجه به ظرفیت های بسیار خوب در حوزه تولید محصولات شیلاتی ، هرسال به طور متوسط می توان حدود 20 هزار تن انوع گونه های آبزی در بخش دریایی و آبزی پروری در این منطقه تولید کرد.
فرماندارعباس آباد گفت :‌ نکته دیگر آنکه زیرساخت های لازم نیز به عنوان موارد پیش نیاز برای ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی در این منطقه در حال اجراست و به عنوان نمونه می توان به دریافت مجوز ساخت اسکله پشتیبانی و بهره برداری از تولید ماهی در قفس های دریایی با همکاری بخش خصوصی در این منطقه اشاره کرد.
کثیری افزود :‌ در زمان حاضر یک سرمایه گذار در محدوده ساحلی شهرکلارآباد از سال ها پیش تاسیساتی مانند اسکله و چندین حوضچه برای تولید و پرورش ماهیان خاویاری ایجاد کرده است .
وی اظهارداشت :‌‌ دولت نیز سیاست های تشویقی خوبی و آن اینکه از محل اجرای طرح های فراگیر اشتغال اعتبارات قابل توجهی برای افراد کارآفرین در این حوزه پیش بینی کرده است .
وی ابراز امیدواری کرد که با ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی فرآوری محصولات شیلاتی ضمن آنکه بتوان تولیدات مازاد بر نیاز مصرف را فرآوری کرد و نکته مهم تر آنکه از استحصال بی رویه ماهی در رودخانه ها و دریاها نیز می توان جلوگیری نمود.
رئیس گروه بهبود و فرآوری کیفیت اداره کل شیلات مازندران هم دراین باره گفت : به طور میانگین هر سال مقدار 100 هزار تن انواع محصول شیلاتی دراین استان تولید می شود.
حسن حسین نژاد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود :‌ از این مقدار 16 هزار تن آن از نوع گونه کیلکا ، 70 هزار تن ماهیان گرم آبی ، سردابی و بقیه نیز خاویاری است که حدود 50 درصد آن ارزش تازه خوری دارد.
وی ادامه داد : حدود نیمی دیگر از محصولات شیلاتی یا باید صادر و یا آنکه فرآوری شود و آن را به کنسرو تون ماهی ، فیله و بسته بندی تبدیل کرد تا در بازارعرضه مورد مصرف قرار گیرد.
حسین نژاد مقدار صادرات سال گذشته انواع گونه های آبزی این استان به دیگر کشورهای آسیایی و اروپایی را 2 هزار و 600 تن اعلام کرد و گفت : صدور این میزان محصول شیلاتی حدود 12 میلیون دلار ارزش ارزی برای این استان به همراه داشته است.
رئیس کارگروه بهبود و فرآوری کیفیت اداره کل شیلات مازندران ، استقبال نکردن برای سرمایه گذاری و گرانی زمین را از علت های اصلی ایجاد نشدن صنایع تبدیلی در غرب مازندران برشمرد و گفت که بتازگی تعدادی از سرمایه گذاران متقاضی اجرای چنین طرح هایی در این مناطق بویژه شهرستان عباس آباد هستند و امیدوارم با اتخاذ سازو کارهای تشویقی بتوان بسترهای لازم برای جذب سرمایه گذاران بیشتر برای فعالیت در این حوزه در این مناطق فراهم کرد.
مازندران 338 کیلومتر از سواحل دریای خزر را در اختیار دارد که سالانه 55 شرکت تعاونی صیادی پره بیش از هشت هزار تن انواع ماهی استخوانی کفال، سفید و کپور را از این دریا استحصال می کنند.
استان مازندران به خاطر وجود رشته کوه البرز ، جریان داشتن 13 رشته رودخانه با ارزش شیلاتی مناسب پرورش ماهیان سردآبی در مناطق بالا دست و وجود چاههای کشاورزی در مناطق جلگه ای یکی ازقطب های پرورش ماهی قزل آلا در کشور به شمار می رود .
بر اساس گزارش های رسمی شیلات مازندران ؛ سالانه حدود 19 هزار تن ماهی قزل آلا در بیش از 260 مزرعه پرورش ماهی این نوع ماهی به مساحت دو هزار و 913 هکتار تولید می شود

منبع : ایرنا