كف دریا را می روفند /گ

می گویند، چینی ها در دریای عمان و خیلج فارس با شناورهای خود مشغول صید ماهی به روش ترال هستند، صیدی كه یك باره همه بستر دریا را جارو می كند، برخی این موضوع را تایید و برخی تكذیب كرده اند، امری كه نه تنها معیشت صیادان بلكه محیط زیست دریا را با خطر مواجه می كند.

ترال یا گوفه، تور ماهیگیری بزرگی به شكل قیف است كه از دو طرف به تخته‌هایی متصل و معمولا به دنبال شناور در بستر دریا كشیده می‌شود.
گوفه‌كشی یا ترالینگ نوعی روش ماهیگیری است كه در آن به وسیله كشیدن تور در آب توسط یك یا چند شناور، ماهیگیری می كنند، این تورها برای كشیده شدن است.
ترال در آب های میان سطحی، عمیق و بر كف دریا استفاده می‌شود، باید به این نكته توجه داشت كه این عمل باعث آشفتگی و برهم خوردن توازن در زندگی دریایی می شود، اگر چه امروز صید به روش ترال به شدت در برخی از كشورها كنترل می‌شود، ولی این روش صید، هدف بسیاری از اعتراضات زیست‌محیطی است، نگرانی‌های زیست‌محیطی مرتبط با ترال به دو حوزه مربوط می‌ شود، استفاده بیش از حد از ترال و آسیب‌های فیزیكی كه ترال به بستر دریا وارد می‌كند و نابودی نسل آبزیان و همچنین به خطر افتادن معیشت صیادان محلی را در پی دارد.
از آنجا كه ترال كف، شامل كشیدن ابزار سنگین ماهیگیری در كف دریاست، می‌تواند تخریب‌هایی در مقیاس بزرگ در كف دریاها ایجاد كند، از آن جمله شكستن مرجان ها، خسارت به زیستگاه و حذف جلبك های دریایی است این تخریب بسیار شبیه به برش یكسره درختان در جنگل است.
روش صید ترال دارای قدمتی طولانی است (در حدود 15 قرن)، اما اجرای آن در آبهای جنوب ایران در خلیج فارس و دریای عمان نگرانی‌های زیادی را در مورد وجود این روش صید زیاد كرده ‌است، تورهای كششی، غیر گزینشی عمل می‌كنند و سبب جارو كردن هر دو نوع ماهی قابل عرضه در بازار و ماهی نامطلوب و از هر دو اندازه قانونی و غیرقانونی آنها می‌شود.
درهربارعملیات صیادی قسمتی از صید بی‌مصرف است كه به عنوان صید ضمنی، مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، برخی ازگونه‌هایی كه به‌عنوان صید گرفتار می‌شوند نیز به‌طور تصادفی توسط فرایند ترال كشته می‌شوند، گونه‌هایی كه به این صورت صید می‌شوند، ممكن است شامل گونه‌های با ارزشی از قبیل دلفین‌ها، لاك‌پشت‌های دریایی، كوسه‌ها، و همچنین گونه‌های صید ممنوع یا نابالغان گونه های دریایی صید شوند.
چندی است كه در رسانه ها، فضای مجازی و حتی در سخنرانی های پیش از نطق نمایندگان مجلس شورای اسلامی توسط نمایندگان استان های جنوبی به نحوه صید ترال و مجوزهایی كه احتمالا به شناورهای چینی برای این نوع صید داده شده است، اعتراض هایی شده است.
این اعتراض موجب شد كه مسئولان نیز در مواردی واكنش نشان دهند، برخی موضوع صید ترال توسط چینی ها را به نحوی تایید یا تكذیب كردند اما نبود فضای شفاف و فقدان پاسخگویی مناسب ذهن و افكار عمومی را با ابهاماتی مواجه كرده است، موضوعی كه می طلبد از سوی مسئولان به خوبی شفاف سازی شود، دادن مجوز یا محدوده های خاص صید در دریا، زمان، فصل صید و همچنین راهكارهایی كه برای حفظ ذخایر دریایی و محیط زیست و حفظ معیشت صیادان محلی كه روزی خود را از خوان بی دریغ دریا برداشت می كنند، مورد توجه جدی قرار گیرد.

*3 استان بوشهر، سیستان و بلوچستان و هرمزگان درگیر صید ترال
سیدعلی اكبرفاطمی، نماینده استان بوشهر در شورای عالی استان ها گفت: سه استان بوشهر، سیستان و بلوچستان و هرمزگان با مساله صید ترال درگیر شده اند اما متاسفانه ادارات شیلات این استان ها این موضوع را تكذیب می كنند.
وی به خبرنگار ایرنا گفت: مجوزهای صید ترال به چینی ها داده شده است و این امر واقعیت دارد، اما برخی مسئولان می گویند كه این مجوز در محدوده خاصی داده شده است كه صیادان ایرانی در آن محدوه صید نمی كنند.
وی خاطرنشان كرد: اگر بر فرض هم این ادعای «محدوه خاص» درست باشد این نوع صید بر تمام منطقه تاثیرات منفی خواهد داشت و به صید و برداشت منابع دریایی آسیب وارد می كند و موجب نارضایتی صیادان بومی خواهد شد.
فاطمی ادامه داد: من كه نماینده مردم استان بوشهر در شورای عالی استان ها هستم، خودم به عمق دریا نرفته ام كه بگویم استقرار كشتی های چینی را دیده ام، اما بارها صیادانی كه برای صید با شناورهای خود به دریا رفته اند به عنوان نمایندگان مردم، ضمن تایید حضور كشتی های چینی، ابراز نارضایتی و ناراحتی خود را به ما اعلام كرده اند و از ما تقاضای كمك كرده اند.
نماینده استان بوشهر در شورای عالی استان ها با بیان اینكه از زمان استقرار شناورهای صیادی چینی، صید بومی ها كاهش یافته است، گفت: مجوزهای داده شده تا جایی كه من می دانم سال به سال است، هر چند مسئولان شیلات آن را تكذیب می كنند اما از آنجایی كه نظارتی هم بر صید ترال چینی ها در منطقه انجام نمی شود، آنها از منطقه در اختیار خود خارج می شوند و هر جور كه می خواهند صید می كنند.
وی در پاسخ به این نكته كه گفته شده است بخشی از آب ها نیز به چینی ها برای پرورش ماهی اجاره داده شده نیز گفت: در این مورد اطلاعی ندارم، اما بیشتر زمین های كشت میگو در اختیار افراد بومی قرار گرفته است كه حدود 700هكتار است و از سوی مسئولان نیز اعلام شده، چنانچه كسی زمینی برای پرورش میگو داشته باشد مجوزهای لازم به آنها داده خواهدشد.
وی از مسئولان ذیربط مانند ادارات شیلات خواست كه بستری فراهم شود كه امكانات صید سالم در محدوده های خاص كه در اختیارخارجی ها (چینی ها) گذاشته شده به افراد و صیادان بومی واگذار شود تا ضمن اشتغالزایی جلوی مهاجرت روستاییان گرفته می شود و در عین حال ذخایر دریا به دست افراد خودی بهتر و دلسوزانه تر حفظ شود.

*صید ترال بیشتر در منطقه كنارك است
شه بخش گرگیج، نماینده استان سیستان و بلوچستان در شورای عالی استان ها نیز به خبرنگار ایرنا گفت: در استان سیستان و بلوچستان صید ترال توسط چینی ها بیشتر در بندر كنارك توسط صیادان بومی مشاهده شده است.
وی افزود: وجود و حضور كشتی های چینی در آبهای بندر كنارك صحت دارد و حتی اگر فرض هم این باشد كه شیلات تكذیب می كند، باز هم باید پاسخگو باشد كه آنها (چینی ها) در آبهای دریای عمان چه می كنند.
وی خاطر نشان كرد: صیادان كناركی كشتی های چینی را در 9مایلی این بندر مشاهده كرده اند و از آنجایی كه مكانی خاص برای آنها در نظر گرفته نشده است می توانند به هر جا كه خواستند بروند و به صید ترال بپردازند.

* آسیب صید ترال به آبزیان 20 سال می ماند
گرگیج اضافه كرد: منطقه حضور چینی ها در كنارك به طرف هرمزگان در نزدیكی جاسك است و نمایندگان استان هرمزگان نیز در نطق پیش از دستور اجلاس عمومی شورای عالی استان ها به این موضوع اشاره كرده اند.
وی تصریح كرد: صید به روش ترال كف دریا را جارو می كند و لایه های آن را جدا می كند و آبزیان دریا را نابود می كند، طوری كه تا 20سال بعد هم هیچ موجود دریایی قادر به تكثیر در آن منطقه نیست.

* چرا باید چینی ها در منطقه حضور داشته باشند؟
گرگیج گفت: مسئولان ذیربط و به خصوص شیلات باید اثبات كنند و بگویند اگر صید خارجی ها در كار نیست، چرا چینی ها در منطقه حضور دارند و علت آن چیست؟ باید در این خصوص شفافیت داشته باشند و بگویند آیا مجوزی به آنها داده شده یا اینكه این محدوه ها به آنها اجاره داده شده است.

*سفره صیادان خالی است
نماینده استان سیستان و بلوچستان گفت: با فرض اینكه حاصل صید چینی ها سودی برای ایران داشته باشد هم این سود ناچیز موجب می شود سفره صیادان كه تنها راه امرار معاش آنها از راه دریاست خالی شود و به مهاجرت رو آورند.
وی تاكید كرد: تمام مسئولان از بالاترین رده و حتی مسئولان محلی در جریان این نوع صید قرار دارند. در ظاهر اظهار بی اطلاعی می كنند و به دلیل اینكه مردم این منطقه هم عموما مطالبه گری را خوب نمی دادند یا نتیجه ای از مطالبه گری نگرفته اند، این موضوع را با مسئولان محلی مانند شوراها و نمایندگان مجلس در میان گذاشته اند، اما با وجود شبكه های اجتماعی به سرعت مطالب انتشار می یابد و مردم در جریان امور قرار می گیرند.
گرگیج تصریح كرد: به عنوان نماینده مردم انتظار دارم كه مسئولانی مانند فرمانداران بنادر چابهار و كنارك و نمایندگان مجلس در این مناطق و همین طور مسئولان محلی، موضوع صید بی رویه آبزیان به ترال توسط چینی ها را به طور شفاف و با قاطعیت پیگری كنند و ابهامات آن را در نزد افكار عمومی كاهش دهند.

* شیلات تكذیب می كند، دیگران تایید می كنند
كیانوش جهانبخش، نماینده استان هرمزگان در شورای عالی استان ها گفت: آقای ظریف وزیر امور خارجه در سخنانش تلویحا گفته است كه چینی ها مجوز گرفته اند و به آنها اجازه داده ایم. او موضوع حضور چینی ها را تایید می كند، سازمان بنادر هم این موضوع را تایید كرده است.اما در این بین اداره كل شیلات استان هرمزگان موضوع حضور چینی ها را تكذیب می كند و جهت را به سمت دیگر می برد.
جهانبخش خاطرنشان كرد: امرار معاش مردمان این منطقه و در كل اقتصاد این منطقه دریا محور است چه از راه صیادی باشد چه از راه تجارت دریایی.
جهانبخش ادامه داد: حرف اصلی من این است، سیاست حفظ آبزیان به غلط اجرا می شود و گونه های آبزی در حال انقراض هستند، چه فرقی می كند چینی باشد یا غیر چینی، چه در دریای عمان باشد، چه خلیج فارس هیچ فرقی نمی كند.
وی ادامه داد: مسئولی در مورد موضوع و توجیه حضور چینی ها در آبهای خلیج فارس و عمان می گوید آنها، ماهیان حرام گوشت را صید می كنند، مگر این نوع صید هوشمند است كه در عمق دریا تشخیص دهد كه كدام ماهی حلال گوشت و كدام حرام گوشت است و آن را صید كند، این ادعا و سخن بسیار خنده داری است كه یك مسئول مطرح می كند، او باید بداند كه در صید ضمنی و تورهای ترال هر چه هست از كف دریا صید می شود.
نماینده استان هرمزگان در شورای عالی استان ها گفت: سوال من این است چرا صیدی كه هم اكنون در همه دنیا منسوخ شده است در ایران استفاده می شود، چرا هیچ نظارت درستی نداریم كه اینها (چینی ها) خارج از محدوه تعیین شده صید نكنند و حتی ممنوعیت فصل صید هم رعایت نمی شود.

*مسئولان را به چالش دعوت می كنم
وی گفت: متاسفانه در خصوص موضوع حضور چینی ها و شناورهای آنها در صید ترال در دریاهای ایران هركس و هر مسئولی حرفی می زند، شیلات تكذیب می كند، بنادر تایید می كند و وزیر امور خارجه هم تایید می كند، اما حرف من این است كه باید حرف صیادان منطقه كه حضور چینی ها را تأیید می كنند و در زمان حضور خود در دریا آنها را مشاهده كرده اند را بپذیریم.
جهانبخش اضافه كرد: من همه مسئولان را به چالشی در این مورد دعوت می كنم. خودم یك شناور می گیرم آنها (مسئولان) و همچینین خبرنگاران را با خودم به عمق دریا می برم تا از نزدیك خودشان حضور چینی ها ببینند.

*چرا شفاف سازی نمی شود؟
نماینده استان هرمزگان در شورای عالی استان ها افزود: حرف من این است در كل این نوع صید ایراد دارد، چرا مسئولان شفاف حرف نمی زنند و شفاف سازی نمی كنند، چرا واضح نمی گویند كه مجوزی داده اند و چگونه این مجوز داده شده است، چرا اگر قرار است این نوع مجوزها داده می شود به افراد بومی داده نمی شود، كه بیشتر از یك خارجی قدر منابع كشور را می دانند.

*می گویند مجوز برای ایرانی هاست، اما چینی ها استخدام شده اند
وی خاطرنشان كرد: ادعا می شود كه مجوز صید ترال در عمان و خلیج فارس به شركت های ایرانی داده شده است و چینی ها استخدام شده اند كه در این شناورها كار كنند. بازهم اگر این ادعا درست باشد، كه بدتر است، چرا كه چطور یك ایرانی به منابع خود توجه نمی كند و تمام بستر دریا را جارو می زند.

* صیادان ناراضی هستند
نماینده استان هرمزگان در شورای عالی استان ها اظهار داشت: ما نمایندگان شوراهای اسلامی از بدنه مردم هستیم و به طور مستقیم با آنها در ارتباط هستیم، به همین دلیل هم بارها صیادان متعددی در مورد حضور چینی ها به ما شكایت كرده اند و ابراز ناراحتی و نارضایتی كرده اند.
وی افزود: به دنبال این ابراز نارضایتی ها از سوی صیادان منطقه من به عنوان نماینده مردم در شورای عالی استان ها در اجلاس هشتم این شورا در سخنان پیش از نطق خود به این موضوع پرداختم و از آن زمان به بعد این موضوع در كانون توجه رسانه ها قرارگرفت.
وی ادامه داد: حتی مجمع نمایندگان مجلس استان هرمزگان نیز این موضوع و موضوعات مرتبط با آن را در دستور كار خود قرار داده اند كه از طریق وزیر جهاد كشاورزی این امر را پیگیری كنند.

* در فضای تاییدها و تكذیب ها واقعیت ها گم می شود
نماینده استان هرمزگان در شورای عالی استان ها گفت: در مورد صید ترال در دریای عمان و خلیج فارس و حضور شناورهای چینی ابهامات زیادی وجود دارد. برخی از مسئولان آن را تایید و برخی هم تكذیب می كنند، اما در فضای تاییدها و تكذیب ها واقعیت گم می شود.
وی خاطر نشان كرد: اولویت ما نخست حفظ ذخایر دریای عمان و خیلج فارس است، چه این صید نادرست (صید ترال) توسط خارجی باشد و چه داخلی، چرا كه كف دریا را جاور می كند، این كار نادرست است و ذخایر دریا را به یك باره نابود می كند و در آینده چیزی برای به دست آوردن نداریم.
جهانبخش افزود: وقتی نوع صید نادرست است، حتی صید ماهیان حرام گوشت هم ایراد دارد، چرا كه وجود ماهیان حرام گوشت هم برای حفظ و تعادل اكوسیستم دریا ضروری است و نابودی و صید آنها غلط است.
وی درباره اینكه آیا بخش هایی از دریا به خارجی ها یا چینی ها برای پرورش ماهی اجاره داده شده است، صحت دارد یا نه ؟ نیز گفت: در كل پرورش ماهی در دریا خوب است، چرا كه با كنترل است و در قفس انجام می شود، اگر این موضوع نظارت و كنترل داشته باشد، حتی از سرمایه گذاری خارجی هم استقبال می كنیم، چرا كه ارز آوری دارد و این نوع پرورش ماهی به اكوسیستم دریا آسیب وارد نمی كند، اما در مورد اجاره دادن بخش هایی از دریا در حال حاضر اطلاعی ندارم.
نماینده استان هرمزگان در شورای عالی استان ها تاكید كرد: تعامل با دنیا هیچ اشكالی ندارد، اما باید بر اساس شاخص های حفظ محیط زیست و آبزیان و منابع دریا باشد و در این خصوص به معاش صیادان بومی نیز توجه شود تا دچار آسیب نشوند.

گزارش از ناهید حاجی خانی

منبع : ایرنا