بررسی پرورش توام تیلاپیا و میگو در تایلند

بررسی بر روی پرورش توام تیلاپیا و میگو در تایلند از مارس تا جون 2002 با هدف ارزیابی وضعیت جاری پرورش دهندگان تایلندی که در زمینه تولید توام تیلاپیا و میگو کار می کنند انجام شده است .

61 مزرعه دار در 12 استان که در استخرهای میگو خود ماهی پرورش می دهند برای این بررسی انتخاب شدند که مورد مصاحبه قرار گرفتند .
نتایج این بررسی نشان داد که در مجموع سه شیوه پرورش توام تیلاپیا و میگو توسط این پرورش دهندگان بکار گرفته می شود :
1 – سیستم همزمان
2- سیستم متوالی
3- سیستم تولید گردشی
در بین پرورش دهندگان 42.6 درصد از سیستم پرورشی همزمان استفاده می کنند در حالیکه پرورش دهندگانی که از سیستم های متوالی و گردشی استفاده می کنند به ترتیب 34.4 و 6.6 درصد است . 16.4 درصد باقیمانده نیز از استخرهای ذخیره به عنوالن محل ذخیره سازی تیلاپیا استفاده می کنند . در بین پرورش دهندگانی که از سیستم همزمان استفاده می کنند 76.9 درصد تیلاپیا را مستقیم در استخرهای میگو ذخیره سازی می کنند و 23.1 درصد از قفس های شناور در استخرهای میگو برای پرورش تیلاپیا استفاده می کنند .
پرورش توام تیلاپیا و میگو در تایلند در طیف وسیعی از شوری از 0 تا 30 ppt انجام می شود . تیلاپیا هایی که در سیستم پرورشی توام استفاده می شوند عبارتند از :
تیلاپیایی قرمز ( Oreochromis spp. ) ، تیلاپیای نیل ( Oreochromis niloticus ( و تیلاپیای موزامبیک ( O. Mossambicus ).
طی این مطالعات آشکار شده است که تولید میگو و بازده های اقتصادی بدست آمده از سیستم های توام همزمان و متوالی بیش از سیستم پرورش میگو به تنهایی ( مونو کالچر ) بوده است . همچنین تولید و بازده اقتصادی آن در دو سیبستم پرورش توام میگو و تیلاپیا بیش از تولید و بازده اقتصادی بدست آمده در سیستم های گردشی ( منظور یکدوره پرورش تیلاپیا و یک دوره پرورش میگو ) و پرورش تک جنسی بوده است .
از نظر بسیاری از پرورش دهندگان پرورش توام میگو ماهی منجر به ارتقا کیفیت آب در استخرهای پرورش میگو و کاهش بیماری و در نتیجه کاهش نیاز به مصرف مواد شیمیایی در استخر می شود .
در شیوه پرورش مستقیم تیلاپیا با میگو ، 40 درصد پرورش دهندگان معتقدند که ماهی تیلاپیا برای غذا با میگو رقابت می کند در صورتیکه 60 درصد باقیمانده معتقدند که چنین رقابتی بین تیلاپیا و میگو وجود ندارد .
از بررسی انجام شده می توان نتیجه گرفت که پرورش توام تیلاپیا با میگو ممکن است یک شیوه جایگزینی برای پرورش میگو فراهم نماید که در نهایت منجر به پایداری بیشتر صنعت میگو گردد .

مقدمه :

پرورش میگو ( Penaeus monodon ) در بسیاری از کشورها بواسطه کاهش تولید ناشی از بروز بیماری ، ضعف مدیریت مانند ذخیره سازی بیش از ظرفیت و مشکلات زیست محیطی دچار مشکل شده است . پرورش توام میگو و تیلاپیا ممکن است موقعیتی برای توسعه سیستم پایدار آبزی پروری فراهم آورد . ( Fitzismmons ، 2001 ) .
شیوه های مختلف پرورش توام تیلاپیا و میگو وجود دارد :
همزمان
متوالی
گردشی .
در شیوه همزمان میگو و تیلاپیا با یکدیگر در استخرها یا کانالهای پرورش رشد می یابند . در سیستم متوالی آب از یک واحد پرورشی به واحد پرورشی دیگر منتقل می شود و در سیستم گردشی تیلاپیا و میگو در دوره های پی در پی به جای یکدیگر ذخیره سازی می شوند . هر یک از این سیستم ها دارای مزایایی نسبت به یکدیگر می باشند .
در سیستم توام ، تیلاپیا و میگو می توانند از جایگاه اکوسیستمی متفاوتی در استخر استفاده نمایند . در یک مزرعه که با سیستم گسترده مدیریت می شود ، تیلاپیا می تواند فیتوپلانکتونها و زئوپلانکتونها را در ستون فوقانی آب فیلتر نماید . میگوها بیشتر وقتها را در بستر استخر می گذرانند و از لایه نازک باکتریایی مستقر شده در کف استخر و مواد در حال پوسیدگی ( دیتریت ها ) استفاده می کنند . در سیستم هایی با تراکم بیشتر غذا بصورت پلیت پخش می شود که تیلاپیا دارای غذای اختصاصی شناور در آب می باشد که به هرحال بخشی از آن به بستر، جایی که میگو ها آنرا مورد مصرف قرار می دهند سقوط می کند .مهمتر از آن مواد دفعی تیلاپیا بارانی از دتریت را برای میگو ها فراهم می سازد . . پرورش توام میگوی روزنبرگی با تیلاپیا تولید میگو را در مقایسه با مونوکالچر با نقصان مواجه می سازد لیکن محصول کلی ماهی و میگو را افزایش می دهد ( Garcia – Perez et al ., 2000) . چنین نتیجه ای در خصوص پرورش توام تیلاپیا با میگو در آبهای لب شور قابل تصور است ( Yap 2001) . آکیاما و آنگاواتی در سال 1999 گزارش داده اند که تولید میگو هنگامیکه تیلاپیا ذخیره سازی شده در استخر میگو افزایش می یابد .
از منظر بیماری ها نیز به نظر می رسد تیلاپیا مزایایی را از جنبه های مختلف داشته باشد .
پرورش دهندگان اکوادوری گزارش داده اند که تیلاپیا میگوهای مرده و در حال مرگ را در استخرهای توام مصرف می کنند . همجنس خواری یا کانیبالیسم یک از عوامل انتقال بیماری می باشد . تیلاپیا که به عنوان حامل عامل این بیماری ویروسی شناخته نمی شود کانیبالسم عامل انتقال بیماری را قطع می نماید . . علاوه بر این تیلاپیا سخت پوستان کوچک را مصرف می نماید . این سخت پوستان می توانند به عنوان حامل ویروس مستعد باشند . وجود تیلاپیا بصورت مستقیم در استخر و یا بصورت پرورش دوره ای می تواند باعث کاهش جمعیت سخت پوستان در استخر شود . عفونت های باکتریایی نیز می توانند در سیستم توام تحت تاثیر قرار گیرند . ویبریو و بیشتر سایر عوامل بیماریزای باکتریهایی در استخر های پرورش میگو گرم منفی هستند در حالیکه آب در استخرهای پرورش ماهی معمولا دارای شرایطی است که باکتریهای گرم مثبت در آن غالب می شوند .به نظر می رسد استفاده از آب استخرهای پرورش ماهی برای پرورش میگو از بروز عفونت باکتریایی لومینوس ویبریو ممانعت می کند . ( Yap . 2001 ) . پرورش دهندگان در آسیا و آمریکای جنوبی گزارش تجربی ارائه نموده اند که تولید میگو بدلیل افزایش بقا در برخی از سیتم های توام افزایش یافته است که به هر صورت موضوع نیازمند بررسی بیشتر از طریق تمهید تیمارهایی با شرایط دقیق تر و تحت کنترل برای تایید است .
امکان دارد عوامل فیزیکی نیز در افزایش بقا میگو در استخرهای توام موثر باشند . تیلاپیا نسبت به میگو بستر استخر را بهنگام فعالیت برای ساخت لانه و یا جستجوی غذا ،به میزان بیشتری بهم می زند . این موضوع می تواند مزاریای مختلفی داشته باشد . بهم زدن بستر استخر می تواند باعث افزایش اکسیداسیون بستر گردد و چرخه زندگی عوامل بیماریزا و پارازیتهای میگو را قطع نماید .همچنین این عمل باعث آزاد شدن مواد مغذی به ستون آب می گردد که شکوفایی جلبکی را افزایش خواهد داد . این فعالیت می تواند دارای جنبه های مضر نیز باشد . بهم زدن بستر و رسوبات آن می تواند دارای اثرات منفی برای کیفیت آب ، کاهش اکسیژن محلول ، افزایش کدورت آب و کاهش شکوفایی جلبکی ، جابجایی ماهی و میگو و افزایش عملیات مورد نیاز مرمت بستر بین دو دوره پرورش نیز باشد . این جنبه های ویژه توجه مخصوص و آزمایشات دقیق را برای درک روشنتر موضوعات ضروری می سازد .
هدف اصلی این بررسی ارزیابی وضعیت جاری پرورش دهندگانی است که در پرورش توام تیلاپیا و میگو فعالیت دارند .

مواد و روش ها :

بررسی در اراضی داخلی مرکزی ، خلیج مرکزی و سواحل شرقی و جنوبی شامل 12 استان تایلند از مارس تا جون 2002 انجام پذیرفته است . پرورش دهندگانی که از سیستم توام استفاده می نمایند از طریق اخذ تماس با پرورش دهندگان و انجمن های خصوصی و اتحادیه شناسایی شده اند . . اطلاعات اولیه که از سیستم پرورش آنها دریافت شد منتج به انتخاب تولیدکنندگانی شد که برای بررسی از نظر دسترسی و اهداف این بررسی مناسبتر بودند . فرم های پرسشنامه شامل پیش زمینه کاری پرورش دهندگان ، سیستم پرورش توام تیلاپیا و میگو ، مدیریت استخر و آب ، مدیریت غذا و تغذیه ، مشکلات بیماری و پارازیت ، برداشت ، تولید ، بازده اقتصادی و سایر اطلاعات بود .
برای ذخیره و نگهداری اطلاعات از نرم افزار اکسل استفاده شد .

مترجمان : مهندس سید قباد مکرمی – دکتر محمد عزیز زاده