نهایی شدن لایحه حفاظت و بهره‌برداری پایدار از حیات وحش در دولت

غلامرضا ابدالی مدیرکل دفتر مدیریت و حفاظت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست درخصوص اقدامات شاخص این دفتر طی یک سال گذشته اظهار کرد: با توجه به اینکه استفاده از تمام ظرفیت‌ها برای حفظ محیط زیست همواره یکی از شعار‌های اصلی سازمان حفاظت محیط زیست در دولت سیزدهم بوده است، موضوع تقویت و توسعه اقدامات حفاظتی با بهره‌گیری از ظرفیت بخش‌های غیردولتی در حفاظت از حیات وحش از جمله قرق اختصاصی، طرح‌های تکثیر و پرورش و ... در دستور کار ما بود که در همین راستا، انعقاد تفاهمنامه با شرکت آهوان طلایی دشت سنگسر به منظور احیای جمعیت طعمه‌های یوز، انعقاد تفاهمنامه با شرکت فجر صفا به منظور تکثیر و پرورش و احیاء گونه در معرض خطر انقراض گوزن زرد، انعقاد تفاهمنامه با شرکت بازرگانی پژوهشی کتیبه فردا برای تکثیر و پرورش و احیاء جمعیت جبیر، ایجاد مرکز ملی تکثیر و پرورش و باز وحشی کردن گونه‌های شاخص جانوری با همکاری شرکت گل گهر سیرجان، تفاهمنامه‌های پرورش گوزن زرد ایرانی با شرکت کشت و صنعت کارون خوزستان و پرورش آهو و پرورش قرقاول با شرکت گلوک پاییز کرمان امضا شد.

وی با تاکید بر لزوم تأسیس مراکز تخصصی بازپروری حیات وحش گفت: ساماندهی وضعیت مرکز قرنطینه و کلینیک حیات وحش پردیسان و تامین تجهیزات آن شامل افتتاح همزمان بخش رادیولوژی و اتاق عمل در مرکز درمان و بازپروری پردیسان همچنین تأسیس هشت مرکز درمان، قرنطینه و بازپروی حیات وحش در هشت استان کشور طی یک سال گذشته انجام شد. پایش و نظارت بر مراکز تکثیر و پرورش، باغ‌های وحش و باغ پرندگان دیگر اقدامی بود که در راستای دغدغه دوستداران حیات وحش انجام شد و باغ وحش‌های کشور دارای یک نظام ارزیابی قانونمند شدند.

مدیرکل دفتر مدیریت و حفاظت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست اضافه کرد: یکی از مسائلی که خسارات زیادی به جمعیت حیات وحش کشور وارد کرده است، تقابل حیات وحش و جوامع محلی به علت آسیبی است که این جانوران گاهی به باغات و اراضی کشاورزی وارد کرده‌اند. به همین دلیل کاهش و جبران خسارت حیات وحش برای جلب مشارکت جوامع محلی با استفاده از ظرفیت صندوق ملی محیط زیست و بیمه خسارات حیات‌وحش در دستور کار ما قرار گرفت که در نهایت منجر به انعقاد نفاهمنامه جهت پرداخت خسارات از محل تفاهمنامه صندوق بیمه محصولات کشاورزی و صندوق ملی محیط زیست به کشاورزان و باغداران شد.

ابدالی از نهایی شدن لایحه حفاظت و بهره‌برداری پایدار از حیات وحش (قانون شکار و صید) در کمیسیون فرعی و اصلی دولت خبر داد و گفت: با توجه به اینکه قانون شکار و صید مربوط به حدود ۵۰ سال پیش بود و دیگر مناسب با نیاز‌های کشور نبود، این لایحه در معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی تهیه شد.

وی از سرشماری پرندگان آبزی و کنار آبزی، پستانداران علفخوار و برآورد جمعیت گونه‌های خاص از جمله قرقاول، هوبره، سمندرها، کروکودیل، مار‌های سمی و لاک‌پشت‌ها خبر داد و اظهار کرد: در مجموع تعداد یک میلیون و ۵۱۹ هزار و ۹۰۳ فرد از پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان شاخص کشور در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱ سرشماری و برآورد شد.

مدیرکل دفتر مدیریت و حفاظت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست اقدام مهم دیگر را مربوط به اجرای برنامه تکثیر گوزن زرد و گورخر در اسارت دانست و توضیح داد: افزایش جمعیت گوزن زرد ایرانی از ۲۸۸ رأس به ۳۴۴ رأس ظرف سال گذشته در نتیجه این اقدام اتفاق افتاد همچنین شناسایی زیستگاه‌های جایگزین جهت احیا جمعیت گور آسیایی در استان‌های یزد، کرمان، فارس جهت انتقال گور‌های مازاد بر جمعیت در منطقه بهرام گور به مناطق مستعد در استان‌های ذکر شده نیز در دستور کار است.

ابدالی اضافه کرد: با توجه به اینکه رسالت سازمان حفاظت محیط زیست احیای هر گونه در زیستگاه بومی خود است همچنین با هدف احیای جمعیت‌های از دست رفته طبیعی گونه‌های در معرض تهدید و تقویت ژنی جمعیت‌های کوچک از گونه‌های جدا افتاده در زیستگاه‌های تکه تکه شده و کاهش یکنواختی ژن و جلوگیری از ناهنجاری ژنتیکی و افزایش تنوع ژنی، برنامه رهاسازی چهار گونه شاخص تکثیر شده در اسارت ازجمله گوزن زرد ایرانی، آهو، جبیر و گور ایرانی به زیستگاه‌های مستعد و طبیعی درجهت مدیریت جمعیت‌های جانوری وحشی با هماهنگی و همکاری ادارات کل استانی را اجرا کردیم.

وی قاچاق حیات وحش را یکی از اصلی‌ترین تهدیدات حیات وحش دانست و گفت: برای مقابله با این موضوع، نشست هم اندیشی مقابله و پیشگیری از قاچاق حیات وحش با حضور تمام دستگاه‌های لشگری و کشوری دارای مسئولیت در این زمینه را برگزار کردیم که خروجی آن تشکیل کمیته کشوری مقابله با قاچاق گونه‌های حیات وحش بود.

مدیرکل دفتر مدیریت و حفاظت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست از تشکیل شش کمیته تخصصی حیات وحش با حضور اساتید محیط زیست دانشگاه‌های کشور خبر داد و اظهار کرد: دانشگاهیان و پژوهشگران بازوی قدرتمند سازمان حفاظت محیط زیست هستند که هرگونه اقدامی باید با مشورت آنان و استفاده از داده‌های به‌روز صورت بگیرد.

وی تأکید کرد: اساتید دانشگاه و پژوهشگران به‌طور مداوم داده‌های به‌روز و دسته اول و تجربیات موفق کشور‌های جهان را رصد و بررسی می‌کنند و به همین منظور مشاورت با آنان برای ما امری ضروری محسوب می‌شود.

ابدالی در پایان گفت: به همین منظور برای برنامه‌ریزی و سیاستگذاری برای حفاظت از گونه‌های مختلف جانوری با بهره‌گیری از ظرفیت اساتید و صاحبنظران، تشکیل کمیته‌های تخصص گونه‌های ارزشمند را در این دفتر دنبال کردیم و در نهایت چهار کمیته حفاظت و تکثیر یوز آسیایی، کمیته تخصصی آبزیان آب‌های داخلی، کمیته تخصصی خرس، کمیته تخصصی خزندگان و دوزیستان، کمیته تخصصی میش مرغ و کمیته تخصصی درنای سیبری تشکیل شد.

منبع: سازمان حفاظت محیط زیست