توصیه‌های دامپزشکی برای جلوگیری از گرمازدگی دام‌ها، طیور و آبزیان

محمود قربان‌زاده در خصوص افزایش بی‌سابقه دمای هوا و چالش‌هایی که می‌تواند سلامت دام، طیور و آبزیان را تهدید کند اظهار کرد: دامداری‌های روستایی و صنعتی به دو گروه تقسیم‌بندی می‌شوند اما برای هر دو مهمترین مسئله تهویه و خنک کردن فضای پرورش و نگهداری است که در سیستم‌های سنتی و روستایی باز گذاشتن پنجره‌ها یا اگر امکان‌پذیر بود مانند سیستم صنعتی استفاده از پنکه سقفی و راه‌اندازی مه‌پاش در خنک سازی و جابه‌جایی هوا خیلی موثر است.

وی با اشاره به اینکه دام‌ها مثل انسان باید در زمانی که هوا گرم است هم هوای خنک‌تر و هم آب سرد مصرف کنند، خاطرنشان کرد: مصرف آب در این روزها بیشتر می‌شود و باید از در دسترس همه بودن و به اندازه کافی بودن آب مطمئن شد، خصوصا در دام‌های تازه متولد شده نیاز جدی‌تر است و توصیه می‌شود در ساعت‌های گرم روز از چرای دام‌ها زیر نور مستقیم آفتاب خودداری کنند و آن‌ها را به مکان‌های مسقف و دارای سایه منتقل کنند و آخورها و آبشخورها را با سایه‌بان نقره‌ای رنگ بپوشانند.

قربان‌زاده افزود: در فصلی هستیم که شرایط تکثیر کنه‌ها و دیگر انگل‌های خارجی فراهم است و سمپاشی اماکن دامی و بدن دام‌ها به صورت مستمر در اولویت کاری قرار گیرد.

معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی با بیان اینکه ساعت تغذیه دام‌ها صبح و عصر در خنکی هوا باشد، توضیح داد: تا حد امکان از مصرف بی‌رویه مواد خشک و انرژی‌زا مثل کنسانتره در جیره غذایی دام‌ها خودداری شود، افزودن مکمل‌های معدنی، ویتامینه خصوصاً ویتامین‌های گروه بی در تغذیه دام‌ها توصیه می‌شود البته قبل از هر گونه تغییر جیره غذایی واکسیناسیون دام انجام شود.

وی با اشاره به اینکه بیشتر تلفات دامی تحت تاثیر مستقیم خود گرما نیست، گفت: ممکن است دامدار برای جلوگیری از حضور دام زیر آفتاب دام‌ها را به آغل ببرد و تراکم حضور دام‌ها، عدم وجود تهویه مناسب، افزایش گازهای مضر به دلیل ادرار و مدفوع دام و دم و بازدم موجب ایجاد بیماری‌های ثانویه عفونی و تنفسی می‌شود.

قربان‌زاده در تشریح علائم استرس گرمایی طیور گفت: در سالن تلاش برای دور شدن از سایر پرنده‌ها و حرکت به نقاط خنک‌تر سالن، قرار دادن بدن در مقابل جریان هوا، بالا گرفتن بال‌ها و دور کردن آن‌ها از بدن، در ابتدا له له زدن به آرامی، پرریزی ناحیه گردن، پف کردن پرها، کاهش تحرک و فعالیت، کاهش مصرف خوراک، افزایش مصرف آب، گشاد شدن رگ‌های سطحی که موجب تیرگی پوست می‌شود، کاهش جریان خون در اندام‌های درونی و نهایتاً له له زدن شدید از جمله این علائم است.

وی دمای طبیعی بدن جوجه‌ها را حدود ۴۱ تا ۴۲ درجه سانتیگراد دانست و متذکر شد: دمای مناسب محیط برای رشد جوجه‌ها بین ۱۸ تا ۲۱ درجه است که باید در سالن‌های مرغداری دما را رعایت کنیم.

معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی استرس گرمایی را باعث کاهش مصرف خوراک دانست و تصریح کرد: در نتیجه این کار باعث کاهش وزن جوجه و افزایش ضریب تبدیل غذایی می‌شود یعنی میزان گوشتی که می‌گیریم نسبت به هزینه‌ای که می‌کنیم خیلی کمتر خواهد بود.

قربان‌زاده با تاکید بر اینکه سالن‌ها معمولا صنعتی هستند و هوادهی و تهویه صنعتی و مکانیزه دارند، خاطرنشان کرد: کنترل تنش گرمایی نیازمند مدیریت دقیق واحدهای پرورشی، تامین رفاه پرنده، فرمولاسیون دقیق جیره متناسب با نیاز پرنده است و کارهای مختلفی از جمله ساخت سایبان عایق‌بندی سالن‌ها به خصوص سقف، تغییر زمان خوراک‌دهی، افزایش جریان هوا روی سطح پرنده، افزایش تهویه، استفاده از مهپاش، تنظیم سیستم روشنایی و خاموشی سالن، دسترسی آزادانه به آب خنک و تمیز و استفاده از الکترولیت‌ها و مکمل‌های ویتامینه برای کاهش اثرات منفی استرس حرارتی توصیه می‌شود.

معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی با بیان اینکه در آبزیان هم مانند دام و طیور بحث تراکم یکی از مهمترین عوامل بسیار موثر در استرس گرمایی است، گفت: تراکم بالا گرمای متابولیک تولید شده بین دام‌ها یا پرنده‌ها را به دام می‌اندازد و خروج گرما از بدن طیور را حتی تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد.

وی افزود: در زمان استرس حرارتی پرنده‌ها به طور طبیعی دو الی چهار برابر زمان قبل آب مصرف می‌کنند، در فصول گرم سال باید ۲۵ درصد فضای آبخوری‌ها را بیشتر از فصول سرد در نظر بگیریم و خوراک‌دهی در ساعت‌های خنک شبانه روز باشد.

قربان‌زاده راهکار کاهش تراکم در آبزیان را استفاده از استخرهای مکان پرورشی دانست و گفت: افزایش هوادهی مهم است چون در هوای گرم اکسیژن آب کاهش پیدا می‌کند در نتیجه ما باید هوادهی را افزایش دهیم. معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی ادامه داد: دو نوع آبزی داریم، آبزیان سردابی داریم که ۱۸ تا ۲۱ درجه را تحمل می‌کنند و آبزیان گرمابی که دمای آب تا ۲۹ درجه و ۳۰ درجه را تحمل می‌کنند، البته این یک توضیح آکادمیک و علمی است که در مناطق مختلف آبزیان تقریباً تا حدی خودشان را وفق داده‌اند و به شرایط آب و هوایی عادت کرده‌اند اما در مواقع خاص مثل هشدار هواشناسی پیش‌رو رعایت نکاتی که طی یک نامه به ادارات شهرستان‌های استان هم گفته شده می‌تواند از تلف شدن دام‌ها، طیور و آبزیان جلوگیری کند.

منبع: قدس خراسان

همکاران و علاقه مندان محترم شیلاتی میتوانند اخبار و گزارشات ویرایش و تنظیم شده و همچنین تصاویر یا ویدئوهای مرتبط با صنعت شیلات همراه با توضیحات آنها را ارسال فرمایند تا بنام خودشان در صفحه اخبار شیلاتی همکاران درج گردد.

ارسال اخبار و گزارشات شیلاتی -------------- ارسال تصویر یا ویدئو شیلاتی