فسيل 250 ميليون ساله از انقراض نجات مي‌يابد؟

به علت افزايش فشار بيش از حد بر ذخاير درياي خزر هنوز هيچگونه سهميه‌اي براي صيد پنج كشور حاشيه درياي خزر در سال 1390 در نظر گرفته نشده كه البته هم اكنون بدون مشخص شدن سهميه يك دوره از صيد اين گونه 250 ساله كه نسل آن در حال انقراض است، انجام شده و در آستانه دوره دوم صيد قرار داريم.

به گزارش خبرنگار دامپروري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در پي مخالفت ايران با توقف 10 ساله صيد ماهيان خاوياري، در نشست مشترك پنج كشور حاشيه درياي خزر كه در نوامبر(آبان ماه) برگزار مي‌شود، سهميه صيد پنج كشور براي سال 2011مشخص مي‌شود.

سال گذشته در اجلاس كميسيون منابع زنده درياي خزر كه با حضور پنج كشور حاشيه درياي خزر در قزاقستان برگزار شد، پيشنهادي مبني بر توقف 10 ساله صيد ماهيان خاوياري داده شد كه ايران براساس انجام تحقيقات علمي و كاربردي ثابت كرد نيازي به توقف 10 ساله صيد نيست و بر اين اساس فرمول هفت ماده‌اي ايران كرد كه مورد تاييد سازمان فائو قرار گرفت و مقرر شد ظرف سه ماه ممنوعيت صيد ماهيان خاوياري در دريا اعمال شود.

در نشست مشترك پنج كشور در قزاقستان الزاماتي توسط پنج كشور تنظيم شد، اما به دليل عدم حضور تركمنستان، ايران اين توافقات را امضا نكرد چراكه شيلات ايران تنها توافقات پنج جانبه را امضا مي‌كند كه احتمالا در نوامبر(آبان ماه) در روسيه نشست مشترك كميسيون منابع زنده درياي خزر كه رياست آن به عهده آذربايجان است بگزار و ميزان صيد ماهيان خاوياري مشخص مي‌شود.

در اين زمينه محمد قاسمي - معاون صيد و ماهيگيري سازمان شيلات ايران در گفت و گو با ايسنا، اظهار كرد: فصل صيد بهاره ماهيان خاوياري انجام شد و فصل صيد تابستانه و پاييزه تا چند روز ديگر آغاز مي‌شود اما هنوز سهميه‌ي صيد مشخص نشده است.

به گفته وي صيد بهاره با هدف تكثير انجام شد و صيد تجاري چندان نبوده است. صيد تابستانه و پاييزه نيز با اولويت تكثير انجام مي‌شود.

معاون شيلات ايران تاكيد كرد: پيگيري مي‌شود سهميه‌ي بهره‌برداري از خاويار ايران هم‌چون سال گذشته باشد.

گفتني است؛ سال گذشته ايران بيش از 40 درصد، روسيه 22 درصد و سه كشور ديگر نيز مابقي سهميه بهره‌برداري از خاويار خزر را به خود اختصاص داده‌اند ورا بر عهده دارند؛ درواقع 38 تن از كل سهميه 90 تن برداشت خاويار خزر در سال 2010 مربوط به ايران بوده است.

همچنين به گفته رييس انستيتو تحقيقات بين‌المللي ماهيان خاوياري کل صيد ماهيان خاوياري در سه استان شمالي ايران 150 تن است كه از 50تن ماهي خاوياري صيد و پرورشي در استان گيلان، 15 تن دور ريخته مي‌شود.

محمد پورکاظمي به ايسنا گفت: اگر مي‌خواهيم يک سوم درآمد نفت را از طريق مديريت پسماندهاي کشاورزي داشته باشيم بايد بر تحقيقات و پژوهشهاي به روز در اين حوزه تکيه کنيم. در اين ميان قسمتهاي مختلف اجزاي ماهيان خاوياري داراي خواص دارويي متعددي از قبيل جلوگيري از سرطان، کاهش فشار خون، استحکام استخوان افراد، تقويت دستگاه گوارش، تقويت معده و همچنين خواص آرايشي براي رفع چين و چروک صورت و ... دارند كه مي‌تواند مبناي توليدات بسيار زيادي قرار گيرد اما دور ريخته مي‌شود.

گفتني است 27 گونه‌ ماهيان خاوياري در دنيا و شش گونه در درياي خزر وجود دارد اما رشد انواع اين گونه‌ها در آبهاي طبيعي رو به کاهش است و مقدار قابل ملاحظه‌اي براي صيد کنيم در دسترس نيست كه توسعه پرورش اين ماهيان در دستور کار قرار گرفته است اما جلوگيري از انقراض نسل مخلوقي از مخلوقات خداوند ميسر نمي‌شود، مگر با عزم ملي و فراسازماني تا در حوزه حفظ ذخاير ورود كنيم و يک فسيل 250 ميليون ساله را احياء و به نسلهاي آينده تحويل دهيم.

اما درحاليكه يک چهارم آب ورودي درياي خزر از طريق رودخانه سفيد رود در استان گيلان تامين مي‌شود و يک رودخانه بين المللي و مادر است كه مي‌تواند نعمت بزرگي براي رهاسازي و حفظ ذخاير باشد، اين رودخانه و ديگر رودخانه‌هاي گيلان شرايط لازم را براي مهاجرت و تخم ريزي ندارند و تاکنون نتوانسته‌ايم از اين نعمت خداوندي به نحو احسن استفاده كنيم.

لذا يكي از اساسي‌ترين اقدامات فرهنگ سازي و مشارکت مردم در جهت حفظ ذخاير است چراكه حاشيه‌نشينان رودخانه‌ها کمک‌هاي موثري را مي‌توانند در حفظ ذخاير داشته باشند.

لازم به ذكر است؛ براساس اعلام محققان از صددرصد رهاسازي بچه ماهيان خاوياري 60 درصد در سال اول رهاسازي، تلف مي‌شوند و تنها 40 درصد باقي و به سن بلوغ مي‌رسند كه سه مرکز بازسازي ذخاير ماهيان درياي خزر براساس نرم تعيين شده امسال 200 ميليون قطعه بچه ماهي استخواني و خاوياري را به دريا رها سازي مي‌كنند كه بر اين اساس 80 قطعه ماهي استخواني و خاوياري باقي مي‌ماند