ماهی قرمز و دغدغه نگهداری آن

بچه که بودیم در ایام عید دغدغه بزرگی داشتیم، نگران بودیم نکند بچه همسایه که عید دیدنی آمده بود خانه ما، دست در تنگ بلورین ماهی قرمزمان کند و بشود آنچه نباید می‌شد.
این دغدغه به قدری برایمان بزرگ بود که گاهی حتی از خیر عیدی گرفتن هم می‌گذشتیم و همه فکر و حواسمان را متوجه ماهی قرمز و نگهداری از آن می‌کردیم.
یادم هست یکبار ماهی قرمزم که به زحمت تا 10 روز نگاهش داشته بودم به علت نامعلومی مرد، همه بچه‌های محله را جمع کردم و با احترام تمام در باغچه به خاکش سپردم.
برادر بزرگترم حسابی مسخره‌ام کرد، ولی من حتی در آن لحظه آرزو کردم بزرگ که شدم دکتر ماهی‌ها شوم و نگذارم ماهی قرمز‌های نازنین به این زودی‌ها بمیرد.
بزرگ شدم ولی آرزویم عوض شد، به کار دیگری علاقمند شدم ولی دغدغه دوران کودکی که یکی از آنها نگهداری و مراقبت از ماهی‌های قرمز بازیگوش بود را از یاد نبردم...
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران‌(ایسنا)ف منطقه آذربایجان‌شرقی، برخی با استناد به آثار تاریخی از قبیل تندیسک ماهی قرمز در دوره هخامنشی، نقش ماهی بر ظروف فلزی ساسانی، تندیس ماهی قرمز به سبک ایلامی متعلق به سال‌های 600 تا 900 پیش از میلاد، نقش ماهی بر تبرزین دوره قاجار و... که امروزه در موزه‌های بزرگ جهان نگهداری می‌شوند، آشنایی ایرانیان با ماهی قرمز را مربوط به هزاران سال پیش می‌دانند که به گفته آنها به احتمال زیاد این ماهیان از ایران به چین رفته‌اند و در آنجا مورد بازپروری و به‌گزینی قرار گرفته‌اند.
برخی معتقدند ماهی قرمز از نظرگاه تاریخ جایگاهی در سفره‌های هفت‌سین ایرانی ندارد و استناد می کنند به نقاشی سفره هفت‌سین کمال‌الملک در کاخ گلستان که در این اثر هنری از وجود ماهی قرمزرنگ در سر سفره هفت‌سین خبری نیست.
ولی مبدا آن هر کجا باشد ایرانیان به‌دلیل رنگ زیبای قرمز آن‌(نماد ایرانیان)، آن را نماد شادی، سرزندگی و برکت در زندگی می دانند، بزرگتر‌ها از خیرش بگذرند بچه‌های ایرانی محال است از حضور ماهی قرمز در سفره هفت سین بگذرند.
توصیه‌های اداره‌کل دامپزشکی آذربایجان شرقی برای خرید، انتخاب ونگهداری ماهی قرمز
اداره بهداشت و مبارزه با بخش بیماری‌های آبزیان اداره کل دامپزشکی آذربایجان‌شرقی توصیه‌هایی را برای خرید، انتخاب و نگهداری ماهی قرمز دارند.
مدیر‌کل دامپزشکی استان در گفت‌وگو با ایسنا گفت: با فرارسیدن عید نوروز علاقمندی مردم برای خرید آبزیان زینتی به ویژه ماهی قرمز افزایش می‌یابد که رعایت اصول ساده بهداشتی می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از بروز بیماریهای احتمالی مشترک بین انسان و ماهی و به تبع سلامت خانواده‌ها داشته باشد. هر چند تا کنون در کشور گزارش مستندی از بروز بیماریهای خطرناک منتقل شده از ماهیان زینتی منتشر نشده است.
بهراد زندیه با اشاره به شرایط نگهداری ماهی قرمز ادامه داد: دمای مناسب برای زندگی این ماهی‌ها حدود 10 تا 25 درجه سانتی گراد است. دمای محیط نباید دفعتا تغییر نماید، تغییر تدریجی و ملایم دمای محیط یا آب در محدوده ذکر شده برای آنها قابل تحمل است.
وی افزود: ماهی‌های قرمز نیز همانند سایر حیوانات یا گیاهان احتیاج به نورخورشید دارند و محل نگهداری آنها باید گونه‌ای باشد که تغییر روز و شب در آنان حس نشود. هرگز آنها را در زیر نور آفتاب مستقیم و شدید قرار ندهید.
وی خاطرنشان کرد: از آنجایی که ماهی تمام عمر خود را در آب لست، لذا لازم است آبی که برای زندگی آنها انتخاب می‌کنیم دارای شرایط مناسب زندگی باشد.
وی با بیان اینکه استفاده از آب شهری مشکل خاصی برای ماهی قرمز ایجاد نمی‌کند، ادامه داد: اما قبل از کنار گذاشتن آب برای ظرف ماهی، از آبی که به مدت یک دقیقه از شیر خارج می‌شود استفاده نکنید، این عمل باعث می‌شود برخی مواد شیمیایی که احتمالا در لوله‌ها رسوب کرده‌اند، تخلیه شود.
زندیه یادآور شد: در مورد آبهای شرب شبکه شهری برای تعادل گازها و خروج کلر، باید آب را قبل از استفاده حداقل به مدت 48 ساعت در ظروف دهان گشاد نگهداری و سپس مورد استفاده قرار داد، همچنین این عمل باعث می‌شود که آب دمای محیط را گرفته و تغییر آن برای ماهی‌ها خطری در بر نداشته باشد
وی گفت: هرگز نباید اجازه دهید آب ماهی‌ها کثیف شود، اینکار می‌تواند باعث بیماری، کوتاهی عمر و در نهایت مرگ آنها شود برای تعویض آب هرگز آب را یکدفعه عوض نکنید، با آرامش کامل نیمی از آب ظرف را خالی کرده و سپس کم کم آب برداشته شده از ظرف را با آبی که از دو روز قبل نگه داشته‌اید، جایگزین کنید.
مدیرکل دامپزشکی استان به هم استانی‌های عزیز توصیه کرد: ماهی قرمز را از مراکز معتبر و تحت نظارت و کنترل دامپزشکی و شهرداری تهیه کنند.
یک کارشناس دامپزشکی نیز با بیان اینکه ماهی‌ها به اکسیژن موجود در آب نیاز دارند و این اکسیژن از طریق هوایی که با آب در تماس است، وارد آب می‌شود، افزود: هر ماهی قرمز برای ماندگاری طولانی، حداقل یک لیتر آب نیاز دارد که تعویض مرتب آن، یک یا دو بار در هفته توصیه می‌شود.
داوود قاسم‌زاده اظهار کرد: هرچه سطح مقطع بالای تنگ کوچکترباشد، اکسیژن کمتری می‌تواند وارد آب شود، پس سعی کنید تا آنجا که ممکن استاز ظرفی که دهانه گشاد دارند، استفاده کنید.
وی گفت: ظروف نگهداری ماهی باید هر دو هفته یکبار با نمک طعام 3 درصد و یا سایر مواد ضدعفونی کننده، پس از خروج ماهی‌ها، شست شو و ضد عفونی شود.
وی با تاکید بر اینکه ماهی‌های قرمز بایستی با غذاهای کم پروتئین و سرشار از کربوهیدارت‌ها تغذیه شوند، افزود: به این ماهی‌ها بایستی دو بار در روز غذا داد و باید به اندازه‌ای‌ باشد که اضافه غذا در آب نماند و غذای داده شده بعد از 5 دقیقه تمام شود، در غیر این صورت ماندن غذا در ظرف نگهداری باعث انباشته شدن مواد آْلی شده و خطراتی را برای ماهی به همرا خواهد داشت.
زهرا حیدری آزاد، خبرنگار ایسنا، منطقه آذربایجان شرقی