نفس «مرجان»‌ها به شماره افتاده است

نفس «مرجان»‌ها به شماره افتاده است
سلامت نیوز : تا از ریه‌های زمین سخنی به میان می آید، همه به یاد جنگل‌ و فضای سبز می‌افتند، اما سیاره‌ ما، در کف دریاها و اقیانوس‌هایش نیز ریه‌هایی مخفی به نام «مرجان» دارد؛ اما مدت‌هاست زندگی مرجان‌ها علاوه بر آلودگی‌های زیستی مانند نشت نفت از سوی قاچاقچیان نیز تهدید می‌شود و در این میان به دلیل این که این گیاهان مفید، خیلی جلوی چشم نیستند، کسی به دادشان نمی‌رسد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از حمایت ؛ شاید اگر بدانیم که بخش بزرگی از اکسیژن و زلالی آب نتیجه عملکرد طبیعی مرجان‌هاست، تا حدی به اهمیت این موجودات در چرخه حیات پی ببریم. همچنین باید خاطرنشان کنیم که 60 درصد انواع آبزیان حیاتشان وابسته به مرجان ها ست و حتی حیات موجودات ساحلی نیز با مرجان‌ها گره خورده است. علم طب نیز از خاصیت‌های درمانی این گیاهان غافل نمانده است؛ به طوری که اکنون بخشی از داروهای ضد سرطان و مواد مورد نیاز پیوند استخوان از مرجان‌ها بدست می آید. با این حال ریه‌های مخفی زمین فقط یک درصد از وسعت کل دریاها را به خود اختصاص داده‌اند که ضرورت صیانت از این گونه گیاهی را دو چندان می کند؛ حال آن که در کشور ما با وجود برخورداری از سواحل گسترده جنوب، مرجان‌ها با تهدیدهای فراوانی رو به رو هستند؛ از آلودگی‌های نفتی گرفته تا دست‌درازی‌های قاچاقچیان.

همه دشمنان یک موجود
مرجان‌ها موجودات حساسی هستند؛ آن قدر حساس که به گفته معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست عواملی مانند کاهش اکسیژن آب، فعالیت‌های عمرانی، نوسان وضعیت محیطی به خصوص افزایش شوری آب، افزایش درجه حرارت، خشک شدن دریا، ماسه‌برداری در ساحل، تغییرات فیزیکی خط ساحلی، ایجاد کانال‌های مختلف، ساخت بندر و اسکله، افزایش آلودگی‌های ناشی از فاضلاب، ریختن زباله و نشت مواد نفتی، ماهیگیری بی رویه و استفاده از روش‌های مخرب صید در محیط‌های دریایی، حتی در اندازه‌های اندک، به آسانی ادامه حیات این گونه‌‌های گیاهی را به مخاطره می‌‌اندازند. به گفته عبدالرضا کرباسی در میان همه عواملی که عنوان شد، ریزگردها نیز به جان مرجان‌‌ها افتاده‌اند و همین اتفاق باعث شده است که دوسوم از مرجان‌های ایران به این دلیل از بین بروند. وسعت این فاجعه وقتی مشخص می‌شود که وی عنوان می‌کند 8 درصد مرجان‌های کل دنیا در خلیج‌فارس وجود دارد؛ اما نتوانستیم به خوبی از آنها نگه‌داری کنیم.

خوراک مسموم نفتکش‌ها
گرچه نفت در چرخه ی اقتصاد ما نقش مهمی ایفا می‌کند؛ باید توجه داشت که استخراج این ماده فسیلی بدون رعایت نکات زیست‌محیطی موجب آسیب‌دیدگی بسیاری از گونه‌های زیستی از جمله مرجان‌ها می‌شود. معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست درباره این که فعالیت‌های مرتبط با استخراج نفت چگونه به سلامت مرجان‌ها آسیب می‌رساند، بیان می‌کند: سالانه فقط یک میلیون و 200 هزار بشکه نفت از طریق نفت‌کش‌ها وارد دریا می‌شود که بلای جان آبزیان شده است؛ البته همه این آلودگی مربوط به نفکش‌های ایرانی نیست. وی در این باره نیز می‌گوید:30 درصد از نفتکش‌های جهان در خلیج فارس تردد دارند که این موضوع موجب آلودگی محیط دریا و مرگ مرجان‌ها می‌شود.

ماهیگیری، بلای جان مرجان‌ها
همان‌طور که گفته شد صید غیر اصولی و بی رویه ماهی از عوامل تخریب مرجان‌هاست؛ زیرا بیشتر ماهی‌ها در کنار این موجودات ادامه حیات می‌دهند. به گفته یک کارشناس محیط زیست صخره‌ مرجانی پناهگاه بسیاری از ماهیان است به طوری که حدود 50 درصد ماهی‌های تجاری در مناطق مرجانی یافت می‌شوند. «محمد یاسری» تعداد گونه های مرجان‌های منطقه خلیج‌فارس و دریای عمان را 57 گونه اعلام و تصریح می‌کند: برآوردهای اولیه نشان می‌دهد که حدود 300 هزار هکتار مرجان در سواحل ایرانی خلیج‌فارس و دریای عمان وجود دارد. وی بیشترین مرگ‌ومیر مرجان‌ها را در عمق 5 تا 6 متری ذکر می‌کند که این اتفاق بیشتر در نایبند و کیش رخ می‌دهد.

جذابیت مرجان‌ها برای قاچاقچیان
یاسری درباره قاچاق مرجان‌ها به خارج از کشور نیز توضیح می‌دهد: قاچاقچیان برای مصارف تزئینی و آکواریومی مرجان‌ها را به خارج قاچاق می‌کنند. او تاکید می‌کند: این درحالی است که مبالغ جریمه‌های در نظر گرفته شده برای قاچاقچیان بسیار ناچیز است. یک کارشناس محیط زیست در گفت‌وگو با «حمایت» با بیان این که در سال‌های اخیر قاچاقچیان مرجان‌های دریایی فعال‌تر شده‌اند، اضافه می‌کند: باید سازمان محیط زیست برخوردهای خود را با قاچاقچیان شدیدتر کند؛ زیرا آسیب به این گونه جانداران به معنای صدمه به ریه زمین و در نهایت نابودی دیگر موجودات زنده است