نکات بهداشتی از صید تا عرضه ماهی باید رعایت شود

نکات بهداشتی از صید تا عرضه ماهی باید رعایت شود
خریداران ماهی با توجه به مشخصه هایی می توانند از تازه بودن ماهی اطمینان حاصل کنند .

دکتر ˈ نوید صفر زاده ˈ مهمترین نکات کلیدی در تشخیص ماهی تازه از کهنه را بوی ماهی ، ظاهر ماهی ، قوام بدن ، ترشحات ، چشم و آبشش ها عنوان کرد .

وی برخی از شاخصه های شناخت ماهی سالم و تازه را به شرح زیر اعلام کرد :

*بو : ماهی تازه دارای بوی ملایم و مطلوب و تقریباً شبیه بوی علف های دریایی است و ماهی فاسد دارای بوی نامطلوب و تند شبیه بوی ترشیدگی و گاهً بوی آمونیاک است .

ماهی تازه از نظر ظاهری دارای تلألو رنگین کمانی و فاقد لکه های خونریزی اطراف سر ، پوست و فلس ها درخشنده و محکم به بدن چسبیده ولی ماهی کهنه دارای ظاهر کدر و بدون درخشندگی و فلس ها براحتی کنده شده و پوست چین دار و تغییر رنگ داده و براحتی جدا می شود .

*قوام بدن: بدن ماهی تازه ، محکم با سطح صاف و قابل ارتجاع بوده اما ماهی کهنه دارای بدن شل و بدون قوام و با فشار مختصر نوک انگشت روی بدن ماهی ، جای فشار انگشت روی بدن ماهی باقی می ماند .

*ترشحات:ماهی تازه دارای ترشحات نامحسوس ولی مرطوب با موکوس شفاف بوده و ماهی فاسد دارای ترشحات چسبنده و کدر است.

*چشم: ماهی تازه با مردمک روشن و شفاف و کاملاً سیاه و محدب و تمام حفره چشم را پر کرده و ماهی کهنه دارای مردمک کدر و مقعر و کاملاً فرو رفته در حدقه چشم است .

*آبشش ها: ماهی تازه دارای آبشش های مرطوب ، درخشنده با رنگ صورتی یا قرمز بوده و ماهی کهنه دارای آبشش خشک با ظاهر خاکستری یا کدر است .

دکتر صفر زاده یادآور شد : شبکه دامپزشکی شهرستان هر سال کلاس های مدون برای صیادان و عرضه کنندگان ماهی به منظور آشنایی با ضوابط و دستورالعمل های فنی و بهداشتی در جهت تأمین سلامت مواد غذایی برگزار می کند .

وی خاطرنشان کرد : امسال برای نخستین بار طرح صدور مجوزهای بهداشتی در قالب پروانه بهداشتی برای پره های صید و صیادی اجرایی گشته و صدور مجوز صید برای این پره ها منوط به اخذ پروانه بهداشتی از دامپزشکی است .

رییس شبکه دامپزشکی بندرانزلی نحوه عرضه ماهی را در بهداشت و سلامت گوشت و کیفیت آن موثر دانست .

دکتر ˈ صفرزاده ˈ تصریح کرد : تحت هیچ شرایطی نبایستی ازکف زمین به عنوان فیله کردن یا نگهداری ماهی استفاده نمود همچنین ازپلاستیکهای بازیافت نبایستی جهت حمل ماهی استفاده شود .

وی همچنین تاکید کرد : تنها آبزیان تازه و بدون هرگونه فرآوری میتوانند بدون بسته بندی و برچسب عرضه شوند .

*آبزیان بایستی حتما در ظروف بهداشتی و مجاور پودر یخ کافی و دور از حشرات و گرد و غبار نگهداری و عرضه شوند .

*عرضه ماهیان منجمد شده به عنوان ماهی تازه ممنوع است

*عرضه کنندگان ماهی می بایست از قراردادن ماهی در معرض گرد و غبار و حشرات و تابش نور مستقیم خورشید خودداری کرده و برای عرضه مناسب از میزهای شیشه ای (ویترینی) یا لعابی استفاده کنند .

*از قرار دادن قطعات بریده شده از بدن و همچنین اشپل ماهی در فضای باز جدا خودداری شود و نیز از قراردادن مرغ و گوشت در کنار ماهی خودداری شود .

دکتر صفرزاده افزود : عرضه ماهی توسط بازرسان بهداشتی دامپزشکی کنترل می شود ولی رسیدن به وضعیت مطلوب آن نیازمند همکاری و مساعدت همه مسوولان و رعایت اصول بهداشتی توسط عرضه کنندگان و مصرف کنندگان است .

وی گفت : برخی نکات و ضوابط بهداشتی که در محل صید باید مورد توجه قرار گیرد نیز به این شرح است :

ماهی می بایست پس از صید و شستشو با آب تمیز دریا یا آب آشامیدنی ، سریعا“ مورد عملیات سردسازی بوسیله قرار دادن در مخازن آب سرد شده دریا قرار گرفته و سپس همراه با پودر یخ به نسبت یک به یک و بصورت یک لایه پودر یخ و یک لایه ماهی نگهداری شوند .

همچنین براساس ضوابط بهداشتی سازمان دامپزشکی ، در مزارع پرورشی صید ماهی باید در زمان مناسب ( صبح زود) انجام شده و حدود 48 ساعت قبل از صید باید تغذیه ماهی به طور کامل قطع و مصرف دارو نیز یک ماه قبل از صید باید متوقف شود .

پره های صید ماهی باید دارای یک محل سرپوشیده و محصور ، جدای از محل تخلیه صید که دارای کف و دیوارهای قابل شستشو و ضد عفونی شدن ، باشند .

همچنین بایستی تجهیزات و امکانات مورد نیاز جهت شستشو با آب سرد (کمتر از 10 درجه سانتیگراد) و ضد عفونی دست ، لوازم ، جعبه و .....مورد استفاده برای حمل ماهی وجود داشته باشد .

وی برخی تخلفات بهداشتی که در بازرسی های بهداشتی گروه دامپزشکی ملاحظه می شود را شامل : عرضه ماهی فرآوری شده (قطعه بندی، فیله کردن و ...) در محل عرضه ، قبل از مشاهده ماهی کامل توسط مشتری یا فرآوری قبلی ماهی در محل عرضه ، پاکیزه و بهداشتی نبودن یخچال و سایر وسایل مورد استفاده عدم رعایت اصول بهداشت فردی از جمله نداشتن لباس کار مناسب ، کارت بهداشت/ گواهی سلامت و غیره عنوان کرد .

وی استفاده از تخته نامناسب ( از جنس مواد غیر مجاز مانند چوب) ، شستشوی مکرر ماهی برای پیدا کردن ظاهری طبیعی و مرطوب ، کندن فلس های ماهی ، قرار دادن ماهی کهنه در یخچال یا فریزر قبل از عرضه به منظور جلوگیری از نرم و شل شدن ، درآوردن چشم ماهی از حدقه ، مالیدن خون حیوانات بر روی سرپوش برنش ها یا دهان تا لکه های ناشی از فساد دیده نشود ، مخفی کردن بوی تند ماهیان کهنه و یا فاسد با شستشوی دائم ماهی ، عرضه ماهی آغشته به منابع آلوده کننده از جمله شن و ماسه تا ماهی کهنه ، تازه صید شده جلوه کند .

رییس شبکه دامپزشکی انزلی خاطرنشان کرد : کارکنان دامپزشکی سعی در برقراری امنیت غذایی دارند لیکن دستیابی به این مهم به همکاری مردم با بازرسان بهداشتی شبکه دامپزشکی شهرستان و توجه کامل به تذکرات و هشدارهای بهداشتی دامپزشکی امکان پذیر است