مرگ تدریجی مرجان های خلیج فارس

چهار‌شنبه ۲۵ شهریور ۱۳۹۴  ۰ نظر   ۹۱ بازدید

مرگ تدریجی مرجان های خلیج فارس
هنوز کسی بدرستی نمی داند که چه میزان از آبسنگ های مرجانی خلیج فارس یا دریای عمان سفید شده و در حال جان دادن هستند.
اما اخباری که توسط غواصان از زیر آب های نیلگون به خشکی راه یافته، حاکی از آن است که پدیده سفیدشدگی که به مرگ مرجان ها منجر می شود، چندی است دامن مرجان های خلیج فارس را گرفته و زنگ وقوع یک فاجعه دریایی جبران ناپذیر را به صدا درآورده است.
آن طور که مسئولان دریایی محیط زیست می گویند پدیده سفید شدن مرجان ها که ضعف و مرگ تدریجی آنها را به دنبال دارد، از حدود دو سال پیش در آب های خلیج فارس مشاهده شده؛ روندی که تاکنون ادامه یافته و روز به روز در حال گسترش است، به طوری که اکنون سطح وسیعی از پوشش های مرجانی را در بر گرفته است.
محمد هاشم داخته، مدیر حفاظت محیط زیست سازمان منطقه آزاد قشم در گفت وگو با مهر، افزایش دمای آب خلیج فارس را دلیل سفید شدن این آبسنگ ها عنوان می کند و می گوید: افزایش دمای آب خلیج فارس که امسال نسبت به سال های گذشته بیشتر بوده، موجب سفید شدن مرجان های دریایی شده است.
**کشتی های نفتی؛ متهم ردیف اول
گرمای هوا و افزایش دمای آب در حالی از سوی برخی کارشناسان و مسئولان محیط زیست دلیل اصلی سفید شدن مرجان ها عنوان می شود که اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور ضمن مخالفت شدید با این نظر، معتقد است آلودگی نفتی آب های خلیج فارس مهم ترین دلیل بروز این پدیده و نابودی تدریجی مرجان هاست.
وی در گفت وگو با جام جم می افزاید: البته دلایل متعددی برای سفید شدن و نابودی مرجان ها وجود دارد که ساخت وسازهای زیاد بویژه در سواحل جنوب دریا یعنی آب های امارات، کدر و آلوده شدن آب به دلیل وجود ذرات بسیار زیاد معلق در آب، گرمای زیاد آب و آلودگی های نفتی از عمده این دلایل است، اما در این میان آلودگی های نفتی که حاصل فعالیت سکوها و پالایشگاه های نفتی در آب های ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس است، سهم بیشتری در مرگ مرجان ها دارد، زیرا آب را آلوده و مسموم می کند.
کهرم با اشاره به این که هر کشتی نفتکش عظیم، سه لکه نفتی کوچک و یک لکه نفتی بزرگ بر جا می گذارد، تصریح می کند: یک کشتی باری نفتی وقتی از سواحل کشورهای دوردست همچون اروپا عزم سفر به خلیج فارس برای خرید و بار زدن نفت می کند، پیش از سفر مخازن خالی خود را که محل انبار نفت است، پر از آب می کند ( آب توازن) تا کشتی براحتی روی آب شناور باشد. این کشتی وقتی به ساحل کشورمان می رسد، آب توازن خود را که آلوده به مواد نفتی است، خالی می کند تا بتواند نفت خریداری شده را در مخازن خود ذخیره کند. به همین ترتیب هر کشتی که وارد آب های خلیج فارس می شود، آب های توازن آلوده به نفت خود را در این محدوده خالی می کند، بدون این که کنترلی در این زمینه صورت گرفته یا منعی برای آنها باشد. این درحالی است که کشورهای اروپایی کنترل شدیدی در این زمینه دارند و از کشتی های بیگانه می خواهند آب توازن خود را در وسط اقیانوس تخلیه سپس به سواحل آنها نزدیک شوند.
مشاور ابتکار می گوید: آب خلیج فارس همواره برخلاف چرخش عقربه های ساعت در حرکت است که این حرکت دورانی علاوه بر این که حرارت را در تمام دریا پخش و به تعدیل دمای آب کمک می کند، مواد غذایی را نیز به مرجان ها می رساند، اما ساخت و سازهای صورت گرفته در سال های اخیر در آب های خلیج فارس همچون ساخت جزایر مصنوعی در بخش جنوبی دریا، موجب توقف گردش آب و در نتیجه تمرکز گرما در برخی نقاط و پیامدهای منفی دیگری شده که به مرجان ها آسیب می رساند.
کهرم با بیان این که مرجان سفید شده، یعنی مرجان مرده و وقتی یک مرجان سفید شد، دیگر امیدی به حیات آن نیست، یادآور می شود: اکنون 94 درصد مرجان های جزیره خارک سفید شده اند. در لاوان و قشم نیز سفید شدگی مرجان ها روبه افزایش است، چون پایانه های نفتی در این جزایر و سایر جزایر ایران مستقر شده و در این مناطق همه چیز فدای نفت شده و می شود.
**آغاز پایش آب های خلیج فارس و عمان
داوود میرشکار، مدیرکل دفتر زیست بوم های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست کشور در خصوص میزان و دلایل سفید شدگی مرجان ها و بیشترین نقاطی که به این بیماری مبتلا شده اند، به جام جم می گوید: گرچه گزارش هایی مبنی بر سفید شدن مرجان ها در اقصی نقاط خلیج فارس به سازمان محیط زیست ارسال شده است، اما هنوز آمار و اطلاع دقیقی در این خصوص در دست نداریم، به همین دلیل چند گروه کارشناسی را مامور پایش آب های خلیج فارس کرده ایم که این گروه ها از این هفته در جزایر نایبند، خارک، خارکو، قشم، لارک، هنگام و چابهار مستقر و ابعاد و چگونگی سفید شدن آب سنگ های مرجانی را بررسی خواهند کرد. بنده نیز همراه کارشناسان و مسئولان محیط زیست سیستان و بلوچستان وضعیت مرجان های دریای عمان را بررسی و پایش خواهیم کرد و امیدواریم تا دو هفته دیگر بتوانیم اطلاعاتی درباره دلایل بروز و میزان گسترش این پدیده به دست آوریم. وی درپاسخ به این پرسش که دلایل احتمالی بروز و گسترش سفیدشدگی مرجان ها را مربوط به چه عواملی می داند، می افزاید: به احتمال زیاد گرم شدن دمای آب عامل بروز این پدیده است، اما مواردی همچون افزایش کدورت و شوری آب، ورود پساب های صنعتی، کشاورزی و فاضلاب های خانگی به دریا، پدیده کشند سرخ و آلودگی نفتی عامل گسترش این پدیده است.
**حیات آبزیان، وابسته به زندگی مرجان ها
به عقیده کارشناسان حوزه دریا، مرجان ها پایه و اساس چرخه زیستی در اقیانوس ها هستند، به طوری که نابودی آنها، نابودی تمام آبزیان دریاها و اقیانوس ها را به دنبال خواهد داشت. درحالی که تصور می شود اکسیژن موجود در کره زمین به تمامی توسط درختان تولید می شود، اما درواقع 75 درصد این اکسیژن توسط موجودات دریایی همچون آبسنگ های مرجانی، جلبک ها و صدف های دریایی و سیتوپلانکتون ها تولید می شود.
منبع: روزنامه جام جم

مطالب مشابه

دیدگاه خود را بیان کنید