تولید ماهی زینتی تنوع ندارد /گ

در سال گذشته بیش از ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار قطعه ماهی زینتی در ۱۵۰ گونه مختلف در این منطقه تولید و روانه بازارهای داخلی و خارجی شده است.

تولید ماهی زینتی یکی از حوزه‌های مهم صادراتی شهرستان محلات محسوب می‌شود که بیش از ۹۰ درصد صادرات ماهیان زینتی در کشور را به ارزش ۷۰۰ هزار دلار به خود اختصاص داده است. با توجه به جایگاه ویژه این شهرستان در تولید و صادرات ماهیان زینتی، بررسی مشکلات و معضلات و کمبودهای این بخش و تلاش در جهت رفع آنها افزایش تولید، ارتقای درآمدهای استان، گسترش صادرات و ارزآوری را به دنبال دارد

وی با بیان اینکه بیش از ۹۰ درصد صادرات ماهیان زینتی کشور از محلات و از طریق گمرک اراک صورت می‌گیرد، افزود: خوشبختانه صادرات ماهیان زینتی روان است و در حال حاضر به سه کشور امارات، افغانستان و عراق صادرات صورت می‌گیرد. ولی مشکلی که در بخش صادرات وجود دارد رفت و آمد زیاد به مرکز استان است چون برای اخذ پروانه صادراتی باید با گمرک، دامپزشکی، اتاق بازرگانی و اتاق تعاون در ارتباط باشیم و این ارتباط در شهرستان مقدور نیست.

شاهرخی افزود: در زمینه مصرف انرژی، یارانه‌ای به بخش ماهیان زینتی تعلق نمی‌گیرد و با وجود اینکه تولید ماهیان زینتی زیرمجموعه بخش کشاورزی است ولی تعرفه مصارف انرژی آن براساس تعرفه کشاورزی محاسبه نمی‌شود و نرخ آن با تعرفه خانگی یا تجاری تفاوتی ندارد این مساله که باعث شده هزینه‌های انرژی برای تولیدگنندگان این حوزه افزایش پیدا کند.

رئیس هیات مدیره شرکت آبزی پروری محلات ادامه داد: در بخش بیمه نیز سازمان تأمین اجتماعی برخلاف مصوبات دولت تخفیفاتی که به کارفرما در بخش کشاورزی تعلق می‌گرفت را در مورد بخش ماهیان زینتی اعمال نمی‌کرد، که در نهایت با شکایت به دیوان عدالت اداری موفق به گرفتن حکم برای رفع این مشکل از سوی سازمان تأمین اجتماعی شدیم

رئیس هیات مدیره شرکت آبزی پروری محلات خاطرنشان کرد: قبلاً گرفتن پروانه و شروع کار پرورش ماهیان زینتی توسط اداره جهاد کشاورزی و شیلات انجام می‌شد ولی درحال حاضر این کار توسط دامپزشکی انجام می‌شود که با توجه به قوانین خاص این سازمان کار سخت شده است.

شاهرخی افزود: براساس قوانین شبکه دامپزشکی هر فرد متقاضی پروانه در شروع کار باید یک دکتر دامپزشک استخدام کند که با توجه به هزینه راه اندازی و حجم کم کار و مشخص نبودن میزان درآمد در ابتدای کار، این امر برای متقاضیان مقدور نیست و همین موضوع عاملی شده تا کارگاه‌های جدید افتتاح نشود که باید در این قوانین تجدیدنظر شود.

وی اضافه کرد: این موضوع نیز قابل توجه است که یک دکتر دامپزشک تنها وظیفه نظارتی دارد و هیچ تخصصی در زمینه ماهیان زینتی ندارد و حتی یک واحد درسی نیز در این زمینه نگذرانده و نمی‌تواند کمکی به این بخش انجام دهد.

شاهرخی با بیان اینکه اقدام اصولی برای رفع معضلات پرورش ماهیان زینتی جمع شدن واحدهای تولیدی در یک مجموعه تحت عنوان شهرک ماهیان زینتی است، ادامه داد: حدود هشت سال است که مجوز احداث شهرک ماهیان زینتی در محلات صادر شده ولی به تازگی کلنگ احداث این مجموعه بر زمین نشسته است.

وی افزود: تأسیس شهرک ماهیان زینتی و مجتمع شدن کارگاه‌های پرورش ماهی در آن می‌تواند موجب کاهش هزینه‌های تولید شود و کارگاه‌ها به صورت مشترک از دکتر دامپزشک، آزمایشگاه و سایر بخش‌ها استفاده کنند. همچنین در صورت حفر چاه برای این شهرک، هزینه برق مصرفی با تعرفه کشاورزی محاسبه می‌شود که در کاهش هزینه‌های تولید بسیار مؤثر است و به این کسب و کار رونق می‌بخشد.

این صادر کننده ماهیان زینتی با بیان اینکه تحریم بر صادرات ماهیان زینتی تاثیری نداشته، تصریح کرد: با توجه به اینکه صادرات ماهیان زینتی به کشورهای اطراف صورت می‌گیرد و ماهیان زینتی جزو موارد تحریمی نبوده، تحریم‌ها بر صادرات تاثیری نداشت

وی افزود: در حال حاضر چهار میلیارد ریال از ماده ۱۸۰ و ۶ میلیارد ریال توسط سازمان شیلات کشور برای این کار اختصاص یافته و اداره جهاد کشاورزی در فاز اول این شهرک، پس از انجام کارهای زیربنایی و آماده سازی زیرساخت‌ها، قطعات را به متقاضیان واگذار می‌کند تا کار احداث کارگاه توسط بخش خصوصی انجام شود.

مدیر جهاد کشاورزی محلات خاطرنشان کرد: این شهرک ظرفیت تولید ۱۰ میلیون قطعه ماهیان زینتی را خواهد داشت و پس از انجام فاز اول و واگذاری قطعات به بهره برداران، فازهای بعدی شامل احداث ساختمان مرکز تحقیقات و مرکز نمایشگاهی این شهرک، در دستور کار قرار می‌گیرد.

وکیل زاده خاطر افزود: در محلات پنج کارگاه رسمی و تعدادی کارگاه‌های غیر رسمی پرورش ماهیان زینتی در گلخانه‌ها و خانه‌ها وجود دارد و سالانه بیش از ۱۰ میلیون قطعه ماهی زینتی در محلات تولید می‌شود.

رضایی با بیان اینکه آب چاهی که در بخش پرورش ماهیان زینتی استفاده خواهد شد برای گلخانه‌ها قابل استفاده خواهد بود، افزود: آبی که برای پرورش ماهیان زینتی استفاده می‌شود در این قسمت غنی‌تر شده و مصرف کود گلخانه‌های پرورش گل را کاهش می‌دهد.

وی افزود: برای این منظور یک استخر ورودی آب برای این شهرک پیش بینی شده که آب چاه در ابتدا تصفیه و وارد حوضچه‌های پرورش ماهی شود و سپس آب مصرفی در این بخش به یک استخر خروجی منتقل شده و برای استفاده گلخانه‌های پرورش گل انتقال یابد و با این کار بهره وری آب افزایش می‌یابد.

رئیس ایستگاه ملی تحقیقات ماهیان زینتی محلات تصریح کرد: در بخش ماهیان زینتی وضعیت بازار نقش مهمی دارد و بخش خصوصی بیشتر به وضعیت بازار می‌نگرد، بنابراین باید بازار این حوزه تقویت شود و به دنبال جذب مشتری در بازارهای هدف خارجی باشیم.

رضایی بیان کرد: تقویت بازار این حوزه سبب می‌شود بخش خصوصی جلوتر از بخش دولتی حرکت کند و علاوه بر درآمدزایی و ارزآوری، زمینه کار تخصصی و تعامل با بخش‌های تحقیقاتی حوه ماهیان زینتی فراهم می‌شود

رئیس ایستگاه ملی تحقیقات ماهیان زینتی محلات با اشاره به اینکه مالزی با تولید ۵۰۰ میلیون قطعه ماهی زینتی در سال بزرگ‌ترین صادر کننده ماهیان زینتی در جهان است، اظهار داشت: محدود بودن تنوع تولید ماهی زینتی سبب شده میزان صادرات ماهیان زینتی رشدی نداشته باشد چراکه بازار ماهیان زینتی بازار بسیار تنوع طلبی است و همانند بازار گل، افراد همواره به دنبال ماهی‌های جدید با شکل‌ها و رنگ‌های جدید هستند.

وی بیان کرد: تولید کنندگان ماهیان زینتی در کشور گونه‌هایی که در اختیار دارند را سال‌ها تکثیر می‌کنند و به دنبال تکثیر گونه‌های جدید نیستند.

رضایی یکی دیگر از مشکلات بخش‌های تولیدی را در اختیار نداشتن واحد تحقیق و توسعه عنوان کرد و افزود: شرکت‌های بزرگ ماهیان زینتی در کشور باید با ایجاد واحدهای تحقیق و توسعه، محققانی را در این خصوص به کار گیرند تا با به روز کردن اطلاعات و کارهای تحقیقاتی و تماس با بخش‌های تحقیقاتی دیگر، گونه‌های جدید را ایجاد کرده و بتوانند بازارهای جدیدی را ایجاد کنند.

رئیس ایستگاه ملی تحقیقات ماهیان زینتی محلات تصریح کرد: اگر بخواهیم در زمینه صادرات با کشورهای دیگر رقابت کنیم باید به سوی تنوع تولید پیش رویم چون اکنون برخی از گونه‌های قدیمی برای تکثیر مناسب نیست و مورد استقبال علاقمندان به ماهیان زینتی قرار نمی‌گیرد.

رضایی یکی دیگر از مشکلات تولید ماهیان زینتی را روش‌های سنتی تولید نام برد و خاطرنشان کرد: متاسفانه تولید ماهی زینتی هنوز در حال پیاده کردن روش‌های سنتی است و باید بتوانیم از روش‌های جدید و بهینه برای افزایش بهره وری در این بخش بهره ببریم.

رئیس ایستگاه ملی تحقیقات ماهیان زینتی محلات افزود: اگر پروژه‌های تحقیقاتی عملیاتی شوند و تنوع تولید اتفاق بیفتد و بتوانیم تولید خوبی در داخل کشور داشته باشیم، بازار خرید این محصول افزایش می‌یابد و می‌توانیم به افزایش صادرات ماهیان زینتی امیدوار باشیم.

به نظر می‌رسد توسعه تولید و افزایش صادرات و تجارت ماهیان زینتی می‌تواند به عنوان یکی از راهکارهای افزایش صادرات غیرنفتی و ارزآوری برای کشور در دستور کار قرار گیرد بنابراین مسئولین باید با رفع موانع تولید و تسهیل پیگیری‌های مرتبط با صادرات در این حوزه، یاری گر بخش خصوصی در این راستا باشند

منبع : مهر