پرورش ماهی خاویار فرصتی زودبازده و اقتصادی /گ

معرفی محصول

محصول طرح حاضر پرورش ماهی خاویار ( فیل‌ماهی) می‌باشد.

محصولات گوشتی ماهیان خاویاری به عنوان محصول اصلی می­باشد.

فیل‌ماهی یا بلوگا، تاس‌ماهی روسی یا چالباش، تاس‌ماهی ایرانی یا قره‌برون، ماهی‌شیب و ماهی ازون‌برون یا سوروگا، گونه‌های اصلی ماهیان خاویاری دریای خزر هستند.

نام فارسی: فیل‌ماهی

نام علمی: Huso huso (Linnaeus, 1758)

نام انگلیسی: بلوگا

خصوصیات: فیل‌ماهی بزرگ‌ترین ماهی آب‌های داخلی ایران است که از نقطه نظر کیفیت خاویار رتبه اول را به خود اختصاص داده ‌است. نام دیگر این ماهی بلوگا است و نمونه‌هایی از آن با وزنی در حدود ۱۴۰۰ کیلوگرم و سنی بیش از ۱۰۰ سال صید شده‌ است. هر ۲ یا ۳ سال یک بار تخم‌ریزی می‌کند و بین ۱۴ و ۱۷ سالگی بالغ می‌شود و به واسطه بهترین خاویار، رتبه گرانترین ماهی و خاویار جهان را داراست. از قامتی معادل یک و نیم متر تا بیش از چهار متر برخوردار است. رکورد صید آن در ایران ۶۲۰ کیلوگرم بوده ‌است.

زیستگاه: فیل‌ماهی در دریا در قسمت میانی آب زندگی می­نماید و پراکنش آن در ستون آب بستگی به مواد مورد تغذیه آن دارد. این گونه بیشتر در مناطقی با بستر گل‌و‌لایی زندگی می­کند. دامنه وسیعی از تغییر دما و شوری را می­تواند تحمل نماید. در دریای خزر در عمق­های ۱۰۰ تا ۱۴۰ متری مشاهده می­شود، اما تعداد محدودی در مناطقی با عمق بیش از ۳۰۰ متر صید شده­اند.

غذا: نمونه­هایی از فیل‌ماهی که برای تولید مثل به رودخانه ولگا مهاجرت می­نمایند، از سوف معمولی، کیلکاها، شگ‌ماهی، کلمه، کپور، سیاه کولی، سوزن ماهی و شیشه ماهی تغذیه می­نمایند.

تولید مثل: فیل‌ماهی در دو فصل بهار(اسفند و فروردین) و پاییز(شهریور و مهر) برای تولید مثل به رودخانه مهاجرت می­نماید که البته از این میان بیشتر در فصل بهار دیده می­شود. نرها در سن ۱۴ تا ۱۶ سالگی و ماده­ها ۱۹ تا ۲۲ سالگی بالغ می­شوند. تعداد تولید تخم از ۲۲۴۳۰۰ تا ۲۸۵۳۴۰۰ متفاوت می­باشد. زمان تولید مثل آن تا حد زیادی بستگی به طغیان آب رودخانه دارد. دمای تولید مثل ۹ تا ۱۷ درجه سانتی­گراد می­باشد. بستر رودخانه در محل تولید مثل سنگلاخی و قلوه سنگی به همراه کمی ماسه می­باشد.

اهمیت اقتصادی: ۶۳ درصد از کل وزن بدن این ماهی قابل خوردن است. گوشت تازه و خاویار آن به ترتیب ۷/۶ درصد و ۲۶ درصد پروتئین دارد.

بررسی بازار

مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربرد گوشت ماهی، ارزش غذایی بالا و خاصیت درمان و پیشگیری از بیماری‌های گوناگون آن می‌باشد. اما علاوه بر آن امروزه از پوست ماهی خاویار، لباس شنا ساخته می‌شود و غضروف‌اش را در مواد اولیه ساختن چسب صحافی و داروهای پزشکی به کار می‌گیرند. ماهیان خاویاری، افزون بر نقشی که در تولید خاویار و تأمین گوشت دارند، از چندی پیش در صنعت چرم سازی نیز کاربرد پیدا کرده‌اند. از این چرم برای تولید لباس شنا، کیف، کفش، کمربند و سایر صنایع استفاده می‌شود. این چرم از گوناگونی رنگ، طرح و دوام برخوردار بوده و در نوع خود بی‌نظیر است.

با توجه به سند چشم انداز ۲۰ ساله کشور، بخش صنعت و معدن کشور در افق سال ۱۴۰۴ باید به جایگاه نخست اقتصادی و صنعتی با ویژگی‌های زیر دست یابد:

• توسعه یافته بر پایه فناوری پیشرفته و نوآور و بالنده و آینده نگر
• صادرات گرا و کسب سهم عمده از تراز تجاری کشور
• خودکفا در تامین کالاهای راهبردی
• بهره‌ور در تراز جهانی و منطبق با استانداردهای بازار منطقه‌ای و بین المللی
• هم افزا در قالب شبکه‌ها، خوشه‌ها و زنجیرها
• متوازن در مناطق مختلف کشور بر پایه قابلیت‌ها و مزیت‌های منطقه‌ای

در مورد صنایع غذایی نیز دستیابی به جایگاه نخست منطقه در تبدیل و پردازش محصولات غذایی با سهم ۱۰ درصدی از ارزش افزوده بخش صنعت و معدن دارای یک برند حلال معتبر در کشورهای اسلامی مد نظر است. با توجه به سند چشم‌انداز و نیاز غذایی منطقه طرح مذکور دارای بازاری مناسب می‌باشد و از لحاظ کسب سهم بازار دچار مشکلی نمی‌باشد.

سرمایه گذاری مورد نیاز

مطابق تحقیقات برای احداث واحد پرورش آبزیان به حدود ۷۷میلیارد ریال سرمایه ثابت نیاز دارید. بازدهی طرح حدود ۳۴ درصد می باشد و کمتر از ۳ سال می توانید سرمایه اولیه خود را برداشت نمایید. در ادامه احداث این واحد تولیدی از منظر سرمایه‌گذاری و شاخص‌های اقتصادی مورد بحث قرار گرفته است

مزایای اجرای طرح

• از نظر هزینه، هزینه‌ی تولید ماهی خیلی ارزان تر از تولید گوشت‌های دیگر است.
• وابستگی تولیدات آبزیان به ارز بسیار کم است.
• علاوه بر خاصیت‌های فراوان این ماهی، مصرف خاویار در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های آرتریت رومائید (التهاب مفاصل) بیماری‌های دستگاه گوارش و بعضی از انواع سرطان بسیار مؤثر است تمامی این موارد سبب بالا بودن تقاضای این ماهی می‌باشد.
• مطابق ماده ۸۱ مالیاتی کشور درآمد حاصل از کلیه فعالیت‌های کشاورزی، دامپروری، پرورش ماهی و زنبورعسل و پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغان‌داری، احیاء مراتع و جنگل‌ها، باغات و اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف می‌باشند