سواحلی به رنگ آبی نفتی /گ

لکه‌های نفتی سال‌هاست روی آب‌های ساحلی خارگ جاخوش کرده‌اند؛ لکه‌هایی که در طول سال‌ها، زیستگاه و حیات آبزیان آب‌های ساحلی خارگ را تحت تاثیر قرار داده‌اند؛ تحت‌تاثیر قرار داده‌اند، یعنی در بهترین حالت ماهیان را از آب‌های ساحلی فراری داده‌اند، اما خیلی از آبزیان هم تاب این همه آلودگی را نداشتند و از بین رفتند و همچنان درحال جان دادن هستند

بهای هر بشکه نفت ایران، 40، 50 یا 60 دلاری که هر روز منتشر می‌شود، نیست، قیمت هر بشکه نفت، به اندازه قیمت حیات روبه تیرگی خلیج فارس و آبزیانش است. قیمت نفت؛ قیمت آب آبی سواحل خلیج فارس در هرمزگان و بوشهر و سیستان و بلوچستان است که هیچ قیمتی نمی‌توان روی آنها گذاشت، اما با بهایی به اندازه یک بشکه نفت در حال نابودی‌اند. آب‌های زلال خلیج فارس و عمان و زیستگاه آبزیانشان سالهاست که با آلودگی‌های نفتی نفتکش‌ها تهدید می‌شود و روز به روز به زوال نزدیک‌تر.

مسئول عملیات دریایی پایانه‌های نفتی خارگ با اشاره به این‌که بخشی از ناخالصی‌های نفت شامل آب، نمک، املاح و مواد دیگر روانه دریا می‌شود به جام‌جم می‌گوید: نفت که بالا می‌آید مواد دیگری هم با خودش بالا می‌آورد. نفت و ناخالصی هایش از خطوط انتقال می‌گذرند و به مخازن ذخیره می‌روند. آنجا اقداماتی برای تصفیه نفت از ناخالصی‌ها صورت می‌گیرد.نفت خالص جدا شده و ناخالصی‌های محلول در آب راهی دریا می‌شود. اما خب همه‌اش که فقط آب نیست، مقداری نفت هم از این طریق به دریا راه می‌یابد.

مرواریدها هم ناپدید شدند

مخازن ذخیره نفت کشتی‌های نفتکش که خالی باشد در زمان دریانوردی پروانه این کشتی‌ها به‌دلیل وسعت و بزرگی کشتی بالاتر از آب قرار می‌گیرد. پروانه‌ها هرچقدر هم فعالیت کنند بازهم کشتی را کند به جلو می‌رانند. باید سرعت پروانه‌ها بسرعت حقیقی نزدیک شود. برای تحقق این امر بخشی از حجم مخازن ذخیره نفت را از آب پر می‌کنند در این‌صورت پروانه‌ها حدود 4 تا 6 متر زیر سطح آب قرار می‌گیرند.

حسین قاسمی با اشاره به تخلیه مجدد آب مخازن در دریا می‌گوید: «کشتی وقتی به جزیره خارگ رسید باید مخازنش را تخلیه کند تا برای بارگیری نفت آماده شود. مواد خاصی به آب درون مخازن اضافه می‌کنند تا ته‌مانده نفت حاصل از ذخیره قبلی نیز حل شود. با این کار همه نفت از بین نمی‌رود،بلکه به عمق آب می‌رود و آثارش را آنجا برجای می‌گذارد. زیباترین و گران قیمت‌ترین مروارید‌های خلیج فارس روزگاری در آب‌های ساحلی جزیره خارگ شکل می‌گرفت . اما از ابتدای دهه 50 تا کنون دیگر نشانی از آنها نیست.»

رشد بی‌رویه تک سلولی‌ها

برای تمیز کردن سیستم‌های تصفیه از اسید استفاده می‌شود. اسیدی که هرچند خوراکی است، اما جهشی را در تک سلولی‌های کف دریا به‌وجود آورده است. قاسمی از رشد بی رویه برخی از تک سلولی‌های اعماق آب‌ها می‌گوید: «حدود 200 تا 300 لیتر اسید برای تمیز کردن سیستم‌های تصفیه به سیستم تزریق می‌شود. بعد از پاکسازی، سیستم‌ها اسید و همه آنچه که پاکسازی شده را راهی دریا می‌کنند و حجم عظیمی از دریا سفید می‌شود. 5 تا 10 روز زمان لازم است تا جریانات از راه برسند و جزر و مدی این مواد را به فواصل دور منتقل کند. ماهیان هم که دیگر شست‌شان خبردار شده. به محض این‌که کوچک‌ترین آلودگی جذب آبشان شد، فرار را بر قرار ترجیح می‌دهند، به‌گونه‌ای که در طول این مدت هیچ‌گونه ماهی در زیر این لایه سفید رنگ سطح آب نمی‌توان دید.»

به گفته وی، چند روز فرصت خوبی است تا مقداری از این مواد هم به کف دریا راه یابد. این مواد بعد از ترکیب با موجودات تک سلولی کف دریا یک جهش ژنتیکی را برای آنها رقم می‌زنند. این موجودات تک‌سلولی به یکباره رشد می‌کنند. بعد از مدتی می‌بینی جاهایی که شن بوده و موجودات زنده‌ای نظیر ماهی، صدف، خرچنگ، سخت‌پوستان و نرم‌پوستان در آن زندگی می‌کرده‌اند، حالا پر از موجودات تک سلولی نظیر جلبک و گلسنگ است.»

توسعه فضای سبز با تصفیه پساب‌ها

در همین حال مدیرکل محیط‌زیست استان بوشهر با اشاره به وجود 3 خروجی عمده از فاضلاب‌های صنعتی به دریا به جام‌جم می‌گوید: 2 خروجی متعلق به شرکت پتروشیمی خارگ و یک خروجی متعلق به شرکت نفت فلات قاره است. بخشی از آب حاصل از تصفیه پساب‌های این دو خروجی روانه دریا می‌شود و بخشی هم به مصرف فضای سبز می‌رسد.

حسین دلشب می‌افزاید: در کارخانه درود 1 هم، نفت و آب در حوضچه‌های بزرگی از هم جدا می‌شوند. حوضچه کارخانه درود 2 هم که به‌طور کامل جمع‌آوری شد و بعد از برداشت آن، زمین آلوده به نفتش باقی مانده و قرار است طبق توافقی که بین شرکت فلات قاره و جهاد دانشگاهی پژوهشگاه صنعت نفت صورت گرفته، خاک آن به‌طور کامل جمع‌آوری شود تا بتوان خاک حاصلخیزی برای ایجاد فضای سبز فراهم آورد.

به گفته وی، حوضچه بزرگ دیگری در فلات قاره هست که قول داده‌اند تا پایان سال 97 جمع‌آوری شود. اگر این اتفاق روی دهد کاری که از سال 46 تاکنون فعالان محیط‌زیست به‌دنبال تحقق آن بوده‌اند طی دو تا سه سال آینده به ثمر می‌نشیند

منبع : جام جم آنلاین