مرواريد سياه خزر بعد از انقراض ، جهاني مي‌شود! /گ

نماينده مردم قائمشهر در مجلس به «جوان» گفت: درحالي شيلات با ارائه آمارهاي غلط، انقراض ماهيان خاوياري را در درياي خزر تسريع کرد که بخش خصوصي با سرمايه‌گذاري هنگفت، توليد 3 ميليون تن خاويار پرورشي در سال را رقم زد

درحالي مسئولان در تلاش هستند تا خاويار ايراني را دوباره به سراسر جهان معرفي کنند که از گوشه و کنار خبرهايي در خصوص کاهش 90 درصدي توليد آن به گوش مي‌رسد. ماهياني که خاويار آنها به عنوان مرواريد سياه خزر شناخته مي‌‍شود و سالهاست سازمان شيلات مدعي است که با رهاسازي ميليون‌ها ماهي در سال، بقاي آن‌ها را تضمين کرده است. مسئله‌‎اي که نه تنها با وضعيت ذخاير ماهيان خاوياري درياي خزر همخواني ندارد، بلکه نماينده مردم قائمشهر در مجلس نيز معتقد است که با بررسي‌هاي انجام شده، شيلات کشور سالانه تنها 10 الي 15 هزار قطعه بچه‌ماهي به درياي خزر انتقال داده که عملا هيچ نقشي در احياي ماهيان خاوياري خزر نداشته است. البته در اين بين بخش خصوصي با سرمايه‌گذاري‌هاي هنگفت موفقيت‌هايي کسب کرده است و نام خاويار خزر را همچنان زنده نگه داشته است.

خاويار ايران از ديرباز به عنوان مرواريد سياه خزر شناخته مي‌شود و در سراسر دنيا خريداران بسياري دارد. با اين حال طي سال‌هاي گذشته، قاچاق و صید بی رویه، آلودگی آب دریا، ورود انواع فاضلابها و آلاینده‌ها موجب شده است تا نسل ماهیان خاویاری در بزرگترین دریاچه بسته جهان در معرض خطر جدی انقراض قرار گیرد و امروز مسئولان از کاهش 90 درصدي آن خبر دهند. حالا با اين شرايط که بيم آن مي‌رود که ماهيان خاوياري براي هميشه از درياچه خزر خداحافظي کنند، مسئولان تازه يادشان افتاده است که نام خاويار ايراني را دوباره بر سر زبان‌هاي بي‌اندازند و با جديت تمام روند برندسازي اين محصول را طي کنند.

انقراض آبزيان خزر دور از انتضار نيست

با اينکه گفته مي‌شود شيلات ايران اقدامت خوبي در خصوص رهاسازي بچه ماهيان خاوياري انجام داده است، عبدالله رضيان، نماينده مردم قائمشهر در مجلس شوراي اسلامي با بيان بررسي‌هايي که انجام داده است، به خبرنگار «جوان» مي‌گويد:« متاسفانه به رغم ادعاي سازمان شيلات در خصوص رهاسازي سالانه چندين ميليون بچه‌ ماهي خاوياري در درياي خزر، سالانه تنها 10 الي 15 هزار قطه ماهي به خزر انتقال داده شده است.» البته اين مقدار هم با توجه به اينکه سالهاست درياي خزر به دليل ورود انواعي از فاضلاب‌ها و مواد سمي از درصد بالايي از آلودگي‌ها برخوردار هست، اميدي به بقاي آنها وجود ندارد.

با اين تفاسير حالا ميزان خاويار درياي خزر تا 90 درصد کاهش يافته است و مدیرکل شیلات استان گیلان در اين باره مي‌گويد:« متاسفانه میزان تکثیر ماهیان خاویاری در گیلان به "صفر" رسیده است.» اسحاق شعبانی ادامه مي‌دهد:« بيم آن مي‌رود که علاوه بر ماهيان خاوياري، ماهياني استاخواني هم در معرض انقراض قرار گيرند.»

چين توان رقابت با ايران را ندارد

حالا با اين شرايط که مديرکل شيلات گيلان از کاهش صد در صدي تکثير ماهيان خاوياري در گيلان خبر مي‌دهد، مي‌توان به راحتي اين آمار را به سراسر درياچه خزر را تعميم داد. با اين حال هنوز هم مازندراني‌ها به جهاني شدن نام تجاري خاويار ايراني اميد دارند. چرا که به رغم اتفاقات ناگواري که براي ماهيان خاوياري رخ داده است، بخش خصوصي با سرمايه‌گذاري هنگفت در مازندران، توانسته است با تصفيه آب خزر در استخرهاي محافظت شده و حذف عوامل تهديد زا، بقاي مرواريد سياه خزر را تضمين کند.

در اين رابطه نماينده مردم قائمشهر در مجلس مي‌گويد:« خوشبختانه با ورود بخش خصوصي، سالانه 3 ميليون تن خاويار در مازندران توليد مي‌شود.» رضيان با اشاره به اينکه در استان‌هاي ديگر هم تلاش‌هايي در راستاي احياي خاويار ايراني صورت گرفته است، مي‌افزايد:« به رغم احداث استخرهاي ماهي در استان‌هايي چون قم، به اين دليل که آنها از منابع آبي خزر بهره‌مند نيستند، نمي‌توانند از همان کيفيت مطلوب خاويار خزر بهره ببرند.»

وي با اشاره به اينکه در اين خصوص کشورهايي چون چين و ژاپن هم تلاش‌هايي کردند تا محيط درياي خزر را در منطقه خودشان ايجاد کنند و دست به توليد ماهيان خاوياري بزنند، ادامه مي‌دهد:« آنها هم با شکست مواجه شدند و اکنون تصميم به اين گرفته اند با سرمايه‌گذاري و انتقال دانش به کشورهاي حاشيه خزر، از مزاياي توليد اين محصول بهره ببرند.»

توليد خاويار فرصتي براي اشتغال‌زايي

خاويار ايران که از محبوبيت خاصي در سراسر دنيا برخوردار است، ظرفيت‌هاي اقتصادي مطلوبي را براي کشور ايجاد مي‌کند. به طوري که به گفته جواد صالحی اصفهانی، استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیا تک، خاويار از نظر اقتصادي نسبت به صنايعي چون نفت و پتروشیمی از توانایی بالاتري براي ایجاد اشتغال برخوردار است. در اين باره رضيان، نماينده مردم قائمشهر در مجلس شوراي اسلامي مي‌گويد:« در حال حاضر شرکت‌هاي زيادي هم راستاي استخرهاي پرورش ماهي خصوصي شهرستان جويبار ايجاد شده است. اين شرکت‌ها از پوست ماهيان، کيف و از امعاء و احشاء آنها، نخ بخيه توليد مي‌کنند.»

نویسنده : میترا شهبازی

منبع : روزنامه جوان