بازگشت دوباره شیلات ایران به بازارهای اروپایی /گ

فرصت‌های صادرات آبزیان با حمایت‌های جدی احیا می‌شود

۴۰سال پیش، ایران تولید ۱۰۰تنی و سرانه مصرف یک کیلوگرمی در بخش آبزیان داشت و فقط هم دارای یک کارخانه کنسرو بود، اما حالا بعد از گذشت سال‌ها این ارقام به یک میلیون تن تولید و سرانه مصرف ۱۰/۶کیلوگرمی رسیده است.

افزایش تولید آبزیان امکان صادرات را نیز فراهم کرد به نحوی که درحال‌حاضر به گفته مسئولان، ایران امکان صادرات ۱۰۵هزار تن محصولات شیلاتی به ارزش ۴۱۲میلیون دلار را دارد. در حالی برای سال پایانی برنامه ششم توسعه تولید یک میلیون و ۶۰۰هزار تن انواع محصولات آبزی هدف‌گذاری شده که با حمایت‌های دولت می‌توان حتی تا پیش از پایان برنامه نیز رقم ۳ میلیون تن را ثبت کرد.
رئیس سازمان شیلات کشور به تازگی از امکان صادرات محصولات آبزی از جمله خاویار به امریکا به واسطه برجام خبر داد و گفت: هم‌اکنون کشور از نظر جایگاه شیلاتی در بخش آبزی‌پروری رتبه نخست منطقه آسیای میانه، قفقاز و خاورمیانه را دارد ضمن اینکه میزان صید ایران از تمام کشورهای حوزه خلیج‌فارس بیشتر است. حسن صالحی ادامه داد: هم‌اکنون با بهبود کیفیت و بازدهی تولید، مراکز فرآوری محصولات آبزی ایران در فهرست درجه یک صادرات به کشورهای اتحادیه اروپا قرار دارد و چندی پیش ۲۰ مرکز جدید ایرانی مجوز صادرات به کشورهای حوزه اوراسیا را دریافت کردند.

در زمان محدودیت‌ها و تحریم‌ها، سهم اروپا در سبد محصولات شیلاتی به ۰/۶درصد رسیده بود که به گفته مسئولان این رقم در آینده‌ای نه‌چندان دور به وضعیت مطلوب گذشته برمی‌گردد. در واقع پس از توافق‌هایی با ۱+۵، صادرات محصولاتی مانند میگو به اتحادیه اروپا از سر گرفته شده و به بازارهای همسایه و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نیز انواع ماهی صادر می‌شود.

پیشی گرفتن از هدف برنامه ششم
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان ایران با بیان اینکه سال گذشته ۷۰۰ میلیون دلار صادرات در بخش شیلات داشتیم، اظهار کرد: پیش از تحریم و در واقع قبل از دولت احمدی نژاد، اتحادیه اروپا یکی از بازارهای عمده صادراتی ما بود که متاسفانه در دولت نهم و دهم وضعیت افت شدید داشت و این بازارها را از دست دادیم.
ارسلان قاسمی در گفت‌وگو با «گسترش تجارت» تصریح کرد: یکی از فرصت‌های پیش آمده برای ما پس از برجام برگشت دوباره به بازارهای اروپایی بود؛ بازارهایی که قدمت ۵۰ ساله در خرید شیلات از ایران داشتند.
وی ادامه داد: موانع متعددی سر راه صادرات داریم و حالا که رقبا جای ما را گرفته‌اند باید آنها را از میدان خارج کنیم و دوباره در جایگاه خود قراربگیریم تا تقاضای بیشتری هم ایجاد کنیم. این مهم فقط نیازمند حمایت مستقیم دولت است که متاسفانه بخش کشاورزی با قانون انتزاع که وظایف بازار داخلی و خارجی را به وزارت جهاد کشاورزی سپرد، شرایط خوبی در تجارت تجربه نکرد و صدمات بسیاری دید.
به گفته مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان ایران، به عنوان نمونه نتوانستیم از فرصت بسیار خوب روسیه استفاده کنیم و برای ورود به بازار قطر نیز هنوز با توجه به شرایط منطقه مشکل داریم؛ مشکل از جانب تولید هم نیست، بلکه سیاست‌گذاری و حمایت و کمک‌های دولتی موضوع اصلی است.
قاسمی با اشاره به هدف‌گذاری برنامه ششم توسعه برای تولید آبزیان، تاکید کرد: اگر اقدامات و الزامات مناسبی فراهم شود قبل از پایان برنامه ششم توسعه کشور می‌توانیم تولید بیش از ۳ میلیون تن آبزیان را ثبت کنیم.

وی افزود: مهم‌ترین اقدام این است که برنامه مدون و عزم جدی در بخش دولتی از جهت حمایت‌ها و سیاست‌ها و همچنین در بخش خصوصی از لحاظ تولید باید وجود داشته باشد که در این صورت به راحتی از رقم هدف‌گذاری هم پیشی خواهیم گرفت.
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های تکثیر، پرورش و صادرات آبزیان ایران در پاسخ به اینکه ایران چه رتبه‌ای در منطقه و جهان در بخش تولید و صادرات آبزیان دارد، گفت: به عنوان مثال تولید میگوی چین یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن است و این رقم برای ایران ۲۰هزار تن است، بنابراین نباید به دنبال رتبه و عدد بود، بلکه نکته مهم این است که محصول شیلاتی ایران، از لحاظ کیفی همه جای دنیا خواستار دارد.

فرصتی که استفاده نکردیم
مدیرکل پیشین امور میگو و آبزیان دریایی معاونت آبزی‌پروری سازمان شیلات ایران که درحال‌حاضر فعال بخش خصوصی در بخش شیلات است، با اشاره به فرصت پیش‌آمده برای صادرات آبزیان ایران به روسیه می‌گوید: متاسفانه نتوانستیم از این شرایط به سود خود بهره ببریم و این در حالی است که ترکیه دوباره به این بازار برگشت و جایگاه خود را احیا کرد.
امیدرضا اصغری در گفت‌وگو با «گسترش تجارت» تصریح کرد: به هر حال با این شرایط باز هم روسیه بازار بسیار بزرگی به شمار می‌رود که می‌توان برای صادرات شیلات کشور به‌ویژه میگوی ایرانی از آن استفاده کرد. وی ادامه داد: درحال‌حاضر کشورهای جنوب شرق آسیا به‌ویژه چین میگو از ایران خریداری می‌کنند و به روسیه می‌فروشند و این امر یعنی از دست دادن فرصت صادرات مستقیم خودمان به روسیه. این فعال بخش خصوصی ادامه داد با توجه به اینکه سابقه همکاری با روس‌ها را نداشتیم، باید به طور جدی‌تر برنامه‌ریزی می‌کردیم. هم نظام دیپلماسی کشور و هم بخش تولید و متولیان این امر مانند سازمان شیلات و سازمان دامپزشکی برای کمک به تسهیل صادرات به روسیه باید کمک می‌کردند. به گفته اصغری، سازمان دامپزشکی کشور باید در این روند ایفای نقش می‌کرد، زیرا روسیه همیشه شرایط سختگیرانه‌ای برای واردات محصولات غذایی و کشاورزی به کشور خود قائل است که بیشتر مربوط به مسائل بهداشتی می‌شود؛ بنابراین سازمان دامپزشکی نیز باید مراودات و گفت‌وگوهای قوی‌تری با روسیه برقرار می‌کرد تا صادرکنندگان بتوانند محصولات خود را عرضه کنند. اصغری تاکید کرد: بخش میگوی ایران شرایط بسیار خوبی داشته و دارد که اگر مذاکرات مستقیم و بررسی اقتصادی بازار روسیه را داشتیم می‌توانستیم رقم صادراتی خوبی را در کارنامه تجاری ثبت کنیم. شرایط عرضه میگوی ایران بسیار مطلوب است و با این وضعیت می‌توان رابطه برد-برد را رقم زد.

در آخر اینکه...
بخش کشاورزی و شیلات ایران به‌قدری دارای مزیت و توان بالایی است که کشورهای دیگر اگر سر سوزنی از این امکان و ظرفیت را داشتند به طور قطع بهتر از ما از آن بهره برده‌بودند و چه بسا هستند کشورهایی که از خاک طلا ساختند و درحال‌حاضر با استفاده از این بخش‌های مهم، اقتصاد خود را رونق بخشیده‌اند. اتحادیه اروپا قبل از تحریم‌ها و تشدید آن مشتری عمده شیلات ایران بود، اما سیاست‌های نادرست و نبود روابط مسالمت‌آمیز و تعامل با دیگر کشورها شرایط را برای ما نامطلوب کرد و دوباره درحال احیاست و می‌توان با حمایت و کمک دولت و تلاش بخش خصوصی از فرصت‌ها نهایت استفاده را برد

منبع : گسترش تجارت

زهرا طهرانی