آبزی پروری صنعتی خاموش وبالقوه در مازندران /گ

مازندران سالانه با تولید نزدیک به ۱۶ هزار تن ماهی سردآبی قزل‌آلا یکی از سه استان برتر کشور در تولید این نوع ماهی بوده این در حالی است که صنعت آبزی پروری در استان صنعتی خاموش ولی بالقوه است

امروزه نیاز به مواد پروتئینی سالم و کمبود منابع آبی در ایران باعث شده تا بهره‌برداری دو یا چند منظوره از منابع آب همواره مورد توجه قرار گیرد که یکی از این بهره‌برداری‌های چند منظوره پرورش ماهی قزل‌آلا است.

ماهی قزل‌آلا از نوع ماهی‌های سردآبی است و در زیرگروه ماهی‌های آزاد جای می‌گیرد، اما بدنی فشرده و دمی بزرگ‌تر از ماهی آزاد دارد. حداکثر طول بدن ماهی قزل‌آلا 140 سانتی‌متر و وزن آن تقریباً به پنج کیلوگرم می‌رسد و تعداد خارهای نخستین کمان آب‌شش این ماهی نیز بین دو تا پنج عدد است که به شکل شمشیر بوده و در پایین به شکل دکمه درآمده‌اند.

ماهیان سردآبی همچون قزل‌آلا در دمای 12 تا 18 درجه سانتی‌گراد رشد می‌کنند و دمای بالای 24 درجه موجب تلفات این ماهی می‌شود.

میزان اکسیژن محلول در آب برای پرورش این ماهی به فاکتورهای متعددی از جمله ارتفاع، دما، شوری بستگی دارد؛ ولی در هر حال اکسیژن خروجی نباید کمتر از پنج میلی‌گرم در لیتر باشد. جهت افزایش اکسیژن محلول راه‌های متعدد وجود دارد از جمله استفاده از هواده‌ها که امروزه انواع مختلف داشته و عملکردهای متعدد دارند.

باید توجه داشت که قزل‌آلا ماهی شکارچی و گوشت‌خوار است و به همین دلیل شفافیت آب تأثیر به‌سزایی در رشد آن دارد؛ به‌عبارت‌دیگر ماهی باید غذای خود را ببیند تا آن را بخورد. به‌طور کلی در پرورش قزل‌آلا شفافیت باید تا کف استخر تأمین شده باشد و میزان مواد معلق آن باید کمتر از 30 میلی‌گرم در لیتر باشد.

هزینه بالای ماهی قزل آلا در مازندران

حسین‌علی رستمی، مدیرکل شیلات مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار داشت: فرآیند صدور مجوزهای آبزی‌پروری از شیلات، منفک و به سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی داده شده که سیاست دولت و بر اساس قانون مصوب و ابلاغی بوده است.

وی افزود: مشکل آب در دنیا و از جمله ایران و محدویت‌های بهره‌برداری آن در امور کشاورزی از جمله آبزی‌پروری وجوددارد و مشکل صرفاً مربوط به فعالیت‌های شیلاتی نیست؛ چراکه کشور ما با محدودیت‌های منابع آبی روبرو است.

مدیرکل شیلات مازندران تصریح کرد: تلاش داریم از طریق هماهنگی با آب منطقه‌ای برخی از مشکلات را رفع کنیم تا صنعت آبزی‌پروری دچار مشکلات دست و پاگیر نشود.

رستمی، علت قیمت بالای ماهی قزل‌آلا را هزینه بالای تمام شده تولید در مراکز آبزی‌پروری از جمله قیمت بالای زمین نسبت به سایر استان‌ها دانست و تصریح کرد: انتظار می‌رود اتحادیه ماهیان سرد آبی استان، مشکلات مطروحه را دسته‌بندی و به شیلات و سایر مراجع ارسال تا نسبت به رفع مشکلات در حد مقدورات و مقررات اقدام شود.

مدیرکل شیلات استان مازندران با تأکید بر ساماندهی فعالیت‌های آبزی‌پروری در استان، گفت: قیمت تمام شده تولید ماهی قزل‌آلا در مازندران بالا است.

تولید 30 درصد ماهیان سرد آبی مازندران در تنکابن

مدیرکل شیلات مازندران نیز گفت: 30 درصد ماهیان سرد آبی قزل‌آلای استان مازندران در منطقه دو و سه هزار تنکابن تولید می‌شود.

رستمی افزود: مازندران دارای شرایط مناسب برای آبزی‌پروری به‌ویژه پرورش ماهیان سرد آبی است و در سال گذشته با تولید 15 هزار و 427 تن ماهیان سرد آبی مقام سوم تولید ماهی قزل‌آلای کشور را به خود اختصاص داد.

مدیرکل شیلات مازندران با اشاره به اینکه در سال گذشته تعداد 301 مزرعه در مازندران در مدار تولید بوده‌اند، تصریح کرد: با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی تمرکز مزارع ماهیان سرد آبی، منطقه دو و سه هزار تنکابن با تولید 4639 تن و منطقه هراز با تولید 3130 تن به ترتیب مهم‌ترین مرکز پرورش ماهیان سرد آبی استان هستند.

رستمی، تعداد شاغلان مستقیم در مزارع پرورش ماهیان سرد آبی استان را دو هزار و 204 نفر اعلام کرد و افزود: گردش اقتصادی این بخش در سال گذشته بیش از 200 میلیارد تومان بوده است و برای سال جاری نیز پیش‌بینی می‌شود میزان تولید به 21 هزار و 200 تن برسد.

مهرداد ملکیان نیز در گفت‌وگویی به تسنیم گفت: برای غلبه بر رقبای خارجی وزن ماهیان قزل‌آلای تولیدی باید بین یک و نیم تا دو کیلوگرم باشد و در قیمت‌گذاری آن نیز بسیار دقت شود تا از قیمت پیشنهادی سایر کشورها بیشتر نباشد.

وی با بیان اینکه پرورش‌دهندگان ماهی برای افزایش سطح صادرات باید کیفیت و سطح سلامت ماهی تولیدی خود را افزایش دهند، گفت: سطح نظارت بر این محصولات در کشورهای هدف بسیار بالا است و در صورت مشاهده کوچک‌ترین آلودگی، به کشور مبدأ برگشت داده می‌شود.

این کارشناس بر ضرورت برندسازی محصولات شیلاتی در کشور تأکید کرد و بیان داشت: امروزه در عصر چهارم تجارت یعنی عصر برند زندگی می‌کنیم و مصرف‌کنندگان با برند سر و کار دارند.

به گفته ملکیان، آنچه که در مورد کالاهای صادراتی ایران باید گفت اینکه کالاهای ما نه‌تنها برند نیستند بلکه فرایند صادرات طولانی ما را با بحران مواجه می‌کند.

وی یادآور شد: باید برای صادرات هر محصول تولیدی در کشور برند سازی شود تا مشکلات موجود به حداقل برسد

علی‌محمد قربانی، مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی پرورش‌دهندگان ماهیان سرد آبی مازندران نیز با اشاره به اینکه 9 شرکت تعاونی شهرستانی تحت پوشش این اتحادیه فعالیت می‌کند، هزینه بالای آب، برق، طولانی بودن فرآیند تمدید پروانه‌ها، قیمت بالای تمام شده ماهی در استان، واردات انواع ماهی از سایر استان‌ها و واردات ماهی تیلاپیا از خارج را از جمله مهم‌ترین مشکلات جامعه پرورش‌دهندگان ماهی سرد آبی برشمرد.

در پایان باید اذعان کرد آبزی‌پروری یکی از ظرفیت‌ها و فرصت‌های بالقوه مازندران برای اشتغال‌زایی و کسب درآمد است که می‌توان آن‌را به چشم یک صنعت خاموش اما با زمینه توسعه‌مند نگاه کرد.

صنعتی که با نگاه ویژه و هدفمند به نقش غیرقابل انکار آن در اقتصاد مازندران، می‌تواند در کنار مرکبات و برنج یکی از قطب‌های اقتصادی و اشتغال استان در استان باشد.

مازندران همواره دارای ظرفیت‌های بالقوه‌ای در حوزه‌های گردشگری، کشاورزی، جنگل و دریا است که امیدواریم با نگاهی کارشناسانه از سوی مدیران کارآمد و متخصص، به حداکثر بهره‌وری از استعدادهای خدادادی دست یابد

منبع : تسنیم