انواع بيماري لکه سفيد

انواع بيماري لکه سفيد

بیماری ویروسی لكه سفید:White spot syndrome virus

این بیماری در سال ۱۹۹۲ در كشور چین باعث خسارات فراوانی به پرورش دهندگان میگو شد. در چین به عامل ایجاد كننده بیماری پی نبردند تا اینكه بیماری در تایوان نیز خسارات فراوانی را بوجود آورد. با بررسی ضایعات ایجاد شده در میگو عامل ایجاد كننده بیماری را ویروس تشخیص دادند.این بیماری در كشور ژاپن در سال ۱۹۹۴ نیز باعث ایجاد خسارت در میگوهای آن كشور گردید و عامل ایجاد كننده بیماری ویروسی به شكل گرد از خانواده Baculovirus گزارش شد. بیماری لكه سفید از طریق انتقال پست لاروها به كشورهای منطقه آمریكا باعث ایجاد خسارت در كشورهای آن منطقه شده بطوریكه در سال ۱۹۹۹ كلیه كشورهای اّن منطقه این بیماری را گزارش نمودند. همچنین در سال۱۹۹۹ كمیته OIE این بیماری را بعنوان بیماریهای قابل گزارش برای سخت پوستان اعلام نمود و مقرر گردید كه كلیه كشورها در حمل و نقل سخت پوستان به این بیماری توجه داشته باشند.در ایران در تابستان سال ۱۳۸۱ در منطقه چوئیبده اّبادان در استان خوزستان این بیماری باعث تلفات فراوان گردید و كلیه فعالیتهای پرورش میگو در این منطقه متوقف شد و خسارت سنگینی به پرورش دهندگان وارد گردید.بر اساس گزارش فائو سالانه ۳۰۰ هزار تن تلفات و خسارت ازطریق این بیماری به مزارع پرورش میگو در دنیا وارد میشود.ویروس ایجاد كننده این بیماری بطور طبیعی در میگوهای Penaeus monodon, P.japonicus P. chinensi, P.indicus, p. وP. setiferus ایجاد بیماری میكند. هنچنین این بیماری در اّزمایشگاه و بصورت مصنوعی در میگوهای P. vannamei, P.stylorosris, P.aztecus, P.duoraum, P.setiferus گزارش گردیده است.

علائم بیماری به صورت ظاهری شامل :

۱. مشاهده لكه های سفید رنگ به اندازه mm ۲-۵/۰ در كاراپاس میگو كه بعد از چند روز این لكه ها دربندهای پنجم و ششم بدن نیز مشاهده شده و در انتها كل بدن میگو را فرا می گیرد. این لكه ها در قسمت داخلی كاراپاس میگو ایجاد می گردند .

۲. با توجه به بروز لكه های سفید در قسمت داخلی كاراپاس میگو، قسمت كوتیكول میگو به آسانی از لا یه اپی درم جدا می شود، بطوریكه در مقایسه با میگوی سالم عمل جدا شدن كوتیكول بسیار راحت انجام می گیرد.

۳. هپاتوپانكراس میگوهای آلوده تغییر رنگ داده و به صورت زرد مایل به سفید در می آیند. همچنین هپاتوپانكراس بسیار بزرگ و شكننده می شود.

۴. رقیق شدن هولنف بطوریكه عمل انعقاد یا در مدت زمانی طولانی انجام می گیرد یا اصلاً عمل انعقاد انجام نمی شود.

۵. میگوها تمایلی به غذا خوردن نداشته و معده میگوهای آلوده خالی می باشد. همچنین بدلیل كندی حركات میگو ذرات و موادی روی آبشش میگو رسوب كرده و میگو بدلیل كندی حركت قادر به پاك كردن این مواد از روی آبشش خود نمی باشد.

۶. میگوها در كنارهای استخر شنا نموده و در بعضی مواقع به آهستگی در سطح آب شنا می كنند تا زمانیكه در كف استخر فرو روند.

۷. میگوهای بی حال تغییر رنگ داده و كلیه اندامهای حركتی و بدن میگوها قرمز می شود. همچنین تعدادی از آنتن های میگوهای آلوده نیز شكسته شده و كوتاه می گردند.

۸. مرگ و میر بسیار زیاد (۷۰-۱۰۰% ) معمولاً طی ۲ تا ۷ روز بعد از ظهور علائم كلینیكی بالا در مزارع اتفاق می افتد. با مشاهده لكه های سفید در زیر میكروسكوپ، لكه های سفید شامل یك حلقه های سفید دارای هسته قهوه ائی رنگ می باشند دیده می شود كه توسط حفره ها كوچك به هم متصل بوده و در پاره ای موارد حالت دانه های تسبیح به خود می گیرد. همچنین تعدادی از نقاط ملانوژه قهوه ائی رنگ در مركز این لكه ها مشاهده می شود.

تا كنون سه نوع دیگر لكه های سفید در روی بدن میگو بالاخص كاراپاس مشاهده گردیده است كه ممكن است با بیماری لكه سفید WSD اشتباه شود .

بیماری :IHHNV

بیماری IHHNV نیز یك بیماری ویروسی میگو می باشد كه ایجاد لكه های سفید رنگ بالاخص در روی كاراپاس میگو می نماید. ویروس ایجاد كننده این بیماری كوچكترین ویروس گزارش شده در میگوهای خانواده پنائیده می باشـــد. ایــن بیمــاری را كه Runt deformity syndrome (RDS) نیز می نامند تا كنون در میگوی سفید هندی گــــزارش نگــردیــده است و ویــروس ایجــاد كننده بیمــاری از خانواده parvovirus می باشــد.

همچنین این بیماری در علائم ظاهری نیز دارای تفاوتهائی با بیماری لكه سفید) (WSD می باشد كه از آنجمله این است كه در این بیماری اندامهای حركتی میگو قرمز نمی شــود و انــدازه لكه های سفید بزرگتر از اندازهٔ لكه های سفید در بیماری WSD می باشد.

لكه های سفید ناشی از افزایش pH:

در بعضی مواقع بر روی كاراپاس میگوها لكه های سفید رنگی ایجاد می شود ولی میگو دارای رفتار طبیعی بوده ، خوب تغذیه می كند و در كناره های استخر دیده نمی شود. آزمایش این میگوها با تست PCR برای تشخیص بیماری لكه سفید منفی بوده و در آزمایش هیستوپاتولوژی نیز هیچ گونه آسیب بافتی مشاهده نمی گردد. در این قبیل موارد ایجاد لكه های سفید ناشی از pH بالای آب می باشد كــه باعث تجمع كلسیــم روی بدن میگو شده و ایجاد لكه های سفیــد می كند كه برای از بین بردن لكه های سفید بهتر است pH را كاهش داده و به ۵/۷ برسانیم تا لكه های سفید نیز از بین بروند.

بیماری لكه سفید باكتریایی (Vibriosis):

مشاهده شده كه در بعضی از استخرهای پرورش میگو لكه های سفید روی كاراپاس میگو بروز نموده ولی pH آب نیز طبیعی بوده و مرگ و میر در استخر مشاهده نگردیده است. همچنین آزمایش PCR برای تشخیص بیماری لكه سفید نیز منفی بوده و گنجیدیدگیهای درون سلولی) -A (Intranuclear cowdry type نیز در بافتها مشاهده نشده است. گزارش گردیده است كه ایجاد لكه های سفید در این قبیل حالات ناشی از بیماری باكتریایی بالاخص Vibriosis می باشد, كه برای بهبود این حالت بهتر است میگوهای آلوده را از استخرخارج نموده و شرایط استخر را بهبود بخشید.با توجه به توضیحات فوق لازم است پرورش دهندگان در این زمینه دقت لازم را بعمل آورده وبروز هر لكه سفیدی را بر روی كاراپاس میگو به عنوان بیماری لكه سفید ویرورسی ندانسته و حتما با كارشناس مربوطه مشاوره نموده و بعدا تصمیم لازم را اتخاذ نمایید.
دكتر محمد افشار نسب
استادیار موسسه تحقیقات شیلات http://www.ardalan.id.ir/forum/about2773.html