مازندران قطب پرورش ماهیان خاویاری کشور است

سید حسین حسینی روز پنجشنبه همزمان با سفر استانی هیات دولت به مازندران در بازدید از طرح های شیلاتی استان افزود: طرح توسعه پرورش ماهیان خاویاری در کشور یکی از اولویت‌های مهم شیلات است.

وی ادامه داد:‌ در حال حاضر پنج هزار تن گوشت ماهیان خاویاری پرورشی تولید و به بازار عرضه می شود که دراین راستا مازندران به تنهایی با ۴۷ واحد فعال و بزرگ پرورش ماهیان خاویاری ۵۲ درصد گوشت و ۴۷درصد خاویار پرورشی کشور را تولید و عرضه می کند.

معاون وزیر و رئیس سازمان شیلات ایران در ادامه پرورش ماهیان خاویاری رایکی از پروژه‌های اقتصاد مقاومتی و مورد حمایت دولت برشمرد که می‌تواند در تامین بخش مهمی از پروتئین موردنیاز جامعه، اشتغالزایی و درآمد نقش مهمی ایفا نماید.

حسینی با بیان این که پایانه صادراتی محصولات شیلاتی و ماهیان خاویاری در جویبار با ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی مورد اهتمام دولت قرار گرفته است، گفت: برای تکمیل و بهره برداری آن به پنج هزار میلیارد ریال آن تسهیلات بانکی نیاز دارد.

وی در ادامه با اشاره به اینکه سالیانه ده ها میلیون قطعه بچه ماهی به منظور حفظ و بازسازی ذخایر آبزیان دریایی در مراکز بازسازی و حفاظت از ذخائر ژنتیکی در استان مازندران صورت می گیرد، افزود: امسال این طرح در ۶۰ واحد در قالب ایجاد ۴۵ استخر در اراضی ساحلی مجاور شرکت‌های تعاونی صیادی پره و توسط خود صیادان و ساخت چهار واحد استخر در مجاورت رودخانه های مهم شیلاتی و طرح حفاظت از مهاجرت آبزیان دریایی به مناطق بالادست ۱۱ رودخانه اجرا شده است که پیش بینی می شود بیش از ۳۰ میلیون قطعه بچه ماهی سفید تکثیر و در دریا رها سازی شود.

حسینی سایت بندر صیادی امیر آباد بهشهر را یکی از سایت مهم طرح کمک به تکثیرطبیعی آبزیان دریایی برشمرد و گفت: مناطق شرقی استان مازندران بویژه منطقه میانکاله به دلیل شرایط اقلیمی و جغرافیایی فاقد رودخانه های مهم شیلاتی است که در همین راستا شیلات با نگاه ویژه با کمک صیادان منطقه طرح احداث استخر در این سایت را برنامه ریزی کرد که بچه ماهیان تکثیری دراین سایت صرفا در سواحل تعاونی‌های صیادی مستقر در همین منطقه در دریا رها سازی می شوند.

رییس سازمان شیلات ایران شرکت پرورش ماهی خاویاری چالباش کاسپین با ظرفیت تولید ۳۰۰ تن گوشت ماهیان خاویاری و ۱۰ تن خاویار در مازندران را یک فرصت مهم در افزایش ارز آوری بریا کشور توصیف کرد و گفت: از این شرکت برای دریافت ۶هزار میلیارد ریال تسهیلات حمایت دولیت می شود.

حسینی به اهمیت فعالیت صنایع شیلاتی در مازندران نیز اشاره کرد و بیان داشت: درحال حاضر ۴۱ واحد صنایع شیلاتی دربخش های مختلف تولید کنسرو ماهی، عمل آوری، پودر ماهی در مازندران فعالیت دارند که سالیانه حدود ۳۲ هزار تن انواع آبزیان به ارزش ۴۰ هزار میلیارد ریال عمل آوری می شود.

میزان تولید مازندران در بخش شیلاتی سالانه بیش از ۱۳۰هزار تن است و از این میزان تولید سالانه ۶ تا ۱۲ هزار تن انواع محصولات شیلاتی به کشورهای مختلف صادر می شود که ارزش اقتصادی آن حدود ۱۰ تا ۲۰ میلیون دلار است.

شیلات مازندران دارای سه هزارو ۹۰۰واحد آبزی پروری با بیش از ۹هزار نفر و تولید بیش از ۱۰۷ هزار تن در بخش آب های داخلی در تامین بخشی از پروتئین جامعه نقش مهمی دارد
ماهیان خاویاری اگر چه مهم ترین ذخیره ژنتیکی دریای خزر هستند و به خاطر ارزش غذایی و اقتصادی بالا عنوان «مروراید سیاه» را با خود دارد، ولی بهره برداری بی‌رویه همسایگان خزر به ویژه در بخش شمالی و بی توجهی به بازسازی ذخایر سبب شد تا صید این گونه از سال ۲۰۱۰ میلادی ممنوع شود.

ماهیان خاویاری دریای خزر همانند ماهیان استخوانی رودکوچ هستند به این معنی که تخم ریزیشان را با کوچ کردن موقتی به مصب رودخانه های منتهی به دریای خزر انجام می دهند. همین کوچ موقتی هم مهم ترین علت دست اندازی بی حد و حصر قاچاقچیان و افراد سودجو به این گونه بوده که سبب شد تا صید آن از دریای خزر به طور کلی تا بازسازی ذخایر آن ممنوع شود.

فصل تخم ریزی ماهیان خاویاری از نیمه دوم اسفند شروع می شود و تا پایان اردیبهشت ادامه می یابد ولی در روش تکثیر نیمه مصنوعی، تخم ها در مراکز تخصصی از ماهیان بارور استخراج و پس از تبدیل شدن به بچه ماهی به رودخانه های شیلاتی انتقال می یابد.

بچه ماهیان پس از مدتی زندگی در رودخانه راهشان را به دریا باز می کنند ولی در این مدت باید تحت مراقبت قرار گیرند تا صید نشوند و یا بر اثر تغییر دبی آب رودخانه یا آلودگی از بین نروند.

یکی از سختی های کار در بازسازی ذخایر ماهیان خاویاری این است که این گونه ها در سن ۱۵ تا ۱۶ سالگی به مرحله تخم ریزی می رسند و به همین دلیل احتمال صید نشدن تا پیش از رسیدن به این سن بسیار کم است.

این ماهیان وقتی به سن تخم ریزی می رسند، به دهانه های رودخانه می روند و به همین خاطر هم تهدید صید شدن توسط جوامع محلی یا قاچاقچیان و سودجویان بیشتر می شود.

مازندران حدود ۱۳۰ رودخانه با شاخه های اصلی و فرعی دارد که ۲۴ رشته رودخانه به عنوان رودخانه مهم شیلاتی محسوب می شوند ولی لزوما ورودی تمامی این رودخانه های شیلاتی مسیر کوچ ماهیان خاویاری نیست و به همین دلیل هم شیلات مازندران چهار رودخانه را برای تکثیر نیمه مصنوعی انتخاب کرده است. فیل ماهی، ازون برون، قره برون و شیپ از مهم ترین گونه های ماهیان خاویاری دریای خزر هستند.

منبع: ایران اکونومیست