قلع و قمع آبزیان سیستان و بلوچستان توسط چینی‌ها؟ /گ

ظرفیت‌های آبی استان سیستان و بلوچستان بواسطه صید بی رویه چینی‌ها به مخاطره افتاده است

استان سیستان و بلوچستان از نمونه نواحی مستعد و توانمند این مرز و بوم به شمار می رود، محدوده‌ای که در ابعاد گوناگون تاریخی، جغرافیایی، اقلیمی، فرهنگی و گردشگری از استعدادهای قابل توجهی برخوردار است، بنابراین به دلیل برخی کم توجهی ها نتوانسته آن‌چنان که باید، به جایگاه اصلی خود دست پیدا کند.

یکی از ظرفیت های ویژه موجود در این حوزه جغرافیایی، به فرصت ها و استعداد های آبی آن معطوف می شود، ظرفیتی که می‌تواند در عرصه گردشگری، بستر و زمینه حصول توفیقات بسیاری را هموار سازد و به موازات آن در اشتغالزایی و اقتصاد دریایی نیز مثمر واقع شود.

البته در طول سالیان اخیر، مردم این خطه با بد اقبالی‌هایی مانند خشک شدن هامون و بیکار شدن تعداد قابل توجهی از صیادان مواجه شده اند.

اگرچه رونق صیادی در پهنه آب های نیلگون دریای عمان و حوزه چابهار، بیش از نقاط دیگر در جریان است اما سمت و سوی برخی از اقدامات در این حوزه، آن‌چنان امیدوارکننده به نظر نمی رسد.

برهم خوردن ضریب توازن آبزیان و صید فراتر از معمول

صید ماهی در تامین معیشت بخش قابل توجهی از ساکنان شهرهای ساحلی، نقش بسزایی دارد اما در طول سالیان اخیر، بروز برخی از نارسایی های زیست محیطی،ضریب کیفی صید را تا حدود بسیاری تضعیف کرده است.

یکی از این عوامل به صید بیش از حد ظرفیت باز می‌گردد که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان از جدی ترین تهدیدات در این عرصه به شمار می رود.

آنچنان که در پهنه خشکی، شکار بی رویه عامل انقراض بسیاری از گونه های جانوری محسوب می شود، در زیر اعماق آب نیز، این قاعده در جریان است که در صورت عدم رعایت تعادل و توازن لازم در صید، منابع آبزیان و مقدار و تکثر آن، به شدت تقلیل می یابد.

پدیده ای که متاسفانه کم و بیش در بسیاری از شهرهای ساحلی ایران،گزارش شده اما در برخی محدوده ها همچون سیستان و بلوچستان (بنا بر اخبار واصله)، فعالیت مجاز و غیرمجاز صیادان خارجی و بخصوص چینی ها، بر عمق و شدت این معضل افزوده است.

در هر حوزه ای که ورود می‌کنیم رد پایی از چین دیده می شود. از بازار سنگ قبر، سنگ پا، جانماز، عروسک و پوشاک گرفته تا لوازم آرایشی و حتی صید ماهی در داخل اراضی جغرافیایی ایران، چینی‌ها مستقیم یا غیر مستقیم نقش آفرینی می‌کنند.

نقشی که در بسیاری از مواقع سازنده و ثمر بخش نیست و بار منفی آن به مراتب سنگین تر از ابعاد مثبت این حضور و نقش آفرینی به نظر می رسد، اما تردیدی وجود ندارد که صیادان چینی با صید ماهی بصورت "ترال" آسیب هایی جدی را به آبزیان محدوده جغرافیایی اشاره شده تحمیل می‌کنند.

صید ترال به شیوه ای از صیادی اطلاق می شود که با استفاده از توری قیچی شکل هر آنچه آبزی در مسیر این تور قرار می گیرد، صید و قلع و قمع می‌کند.

به واقع در این سبک از صیادی (که بسیاری از کشورهای توسعه یافته آن را ممنوع و منسوخ شده) هیچ وجه تمایزی میان آبزیان حلال گوشت یا حرام گوشت قائل نیست و هر آنچه که در تور ترال چشم بادامی های شرق آسیا می افتد،صید می شود و این شیوه به تدریج آسیب ها و خساراتی جدی را برای حوزه آبی هدف این صیادی (ترال) در پی خواهد داشت که جبران آن به سادگی میسر نشده و شاید در مواردی بهبود وضعیت نیز غیر ممکن به نظر برسد.

راه پر پیچ و خم صیادان سیستانی برای اخذ مجوز از شیلات

براساس گزارش ها یکی از انتقادات صیادان سیستانی به پروسه پیچیده اداری معطوف می شود که باید برای اخذ مجوز صید ماهی آن را طی کنند.

آن‌چنان که صیادان سیستانی به رسانه ها گفته اند؛ برای دریافت یک مجوز ساده ماهیگیری از شیلات مانده ایم و اگر بخواهیم به دریا برویم، باید از سوی اداره کل شیلات استان بارها بررسی و ارزیابی شویم با این بهانه که ذخایر دریایی باید حفظ شود، در حالیکه با کشتی های چینی که بدون هیچ‌گونه محدودیت و به روش "ترال" صید و همه چیز را جارو می‌کنند، مقابله ای نشده و نظارتی هم وجود ندارد.

هدایت ا...میر مراد زهی ، مدیریت مجموعه شیلات استان سیستان و بلوچستان در پاسخ به انتقادات مذکور در رسانه ها دو موضع گیری متفاوت کرده است.

براساس گزارش ها این مقام مسوول ، حضور کشتی‌های چینی را تایید کرده اما آن را متعلق به چینی‌ها نمی داند و آن‌چنان‌که از وی نقل شده، صیادان ایرانی نیز با چینی‌ها مشارکت دارند و از سوی دیگر بنا بر اظهارات وی مجوزی که برای صید ترال در کشتی های چینی صادر شده، معطوف به صید آبزیان حرام گوشت می شود.

در مقطعی دیگر، این مقام مسوول گفت و گوی نقل شده از خود در برخی رسانه ها را تکذیب کرده و با بیان اینکه اکنون فصل صید ترال نیست، اظهار کرد: در صورت فرا رسیدن فصل و زمان مذکور نیز، صیدی تحت عنوان ترال از سوی کشتی های چینی انجام نمی پذیرد.

از نظارت ضعیف استانداری تا پرداخت پول به شیلات استان

علی‌رغم تایید و تکذیب های منتشر شده از سوی مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان، عبدالغفور ایران نژاد نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی، علاوه برتایید صید ترال توسط کشتی های چینی، به حضور بیش از 25 کشتی از استان های همجوار چابهار همچون بوشهر و هرمزگان، اقدام به صید ترال از سوی آنها اشاره می‌کند.

ایران نژاد، علت روانه شدن کشتی‌های صیادی از استان بوشهر و هرمزگان را ناشی از نظارت های دقیق در مناطق بوشهر و هرمزگان و در نقطه مقابل، نظارت ضعیف موجود در استان سیستان و بلوچستان می‌داند.

وی با اشاره به نظارت های ضعیف استانداری ذی ربط در این خصوص می گوید: صید ترال، خسارات بسیاری را به ذخایر آبی سیستان، مردم و صیادان این منطقه تحمیل می‌کند.

نماینده مردم چابهار در مجلس در خصوص حضور کشتی های چینی و صید ترال توسط آنها بیان می‌کند:کشتی های مذکور، در آب های میناب، سیریک و جاسک تَرَدُد می‌کنند و به نام ماهی‌های غیر حلال، ماهی های حلال گوشت را نیز صید می‌کنند.

در ظاهر در این شیوه از صید، امکان تفکیک و جداسازی آبزیان حلال گوشت از حرام گوشت وجود ندارد و هر آنچه که هست در تورهای قیفی شکل مرتبط با این شیوه مخرب ، صِید می شوند و به واقع اِعمال نظارت در این نوع از صیادی امکان پذیر نیست.

ورود قاطعانه و برخورد با عوامل خاطی، ضروری به نظر می رسد

امید آن می رود دستگاه های بالادستی با ورود و بررسی این موضوع، زوایای هر چه بیشتری از این مساله را مورد ارزیابی قرار دهند و در صورت وجود تخلف ، برخوردهای قانونی و قاطعانه با عوامل خاطی را مد نظر قرار دهند، زیرا استمرار وضعیت موجود به مثابه ظلمی بزرگ در حق مردم این دیار است، چراکه این منابع در زمره منابع عمومی کشور هستند و غفلت از آن می تواند با تبعات مخربی همراه شود.

در نقطه مقابل در صورت دقیق بودن و صحت اظهارات مدیرکل شیلات استان سیستان و عدم وجود هرگونه کشتی چینی و صید ترال، شائبه های مطروحه در این خصوص رفع خواهد شد و آرامش خاطر هر چه بیشتری در افکار عمومی و بخصوص ساکنان و صیادان سیستانی ایجاد می شود، زیرا نفس متبادر شدن حس تبعیض و قائل بودن امتیازی ویژه و خاص برای کشوری در آنسوی مرزها و محروم ساختن صیادان بومی سیستان، خوشایند به نظر نمی رسد و فراتر از این ، صید ترال فارغ از اینکه عوامل آن خودی یا غیرخودی هستند، زیان بار و مخرب است، با این تفاوت که انجام این نوع از صید برای خارجی ها و محروم ساختن صیادان ایرانی علاوه بر این خسارت و تبعات مخرب زیست محیطی، با حس تبعیض نیز همراه خواهد بود.

منبع : باشگاه خبرنگاران