خلا شرح شغل دامپزشک در سازمان نظام دامپزشکی کشور /گ

یکی از رایج ترین نواقص در حوزه کسب و کار کشورمان، تعاریف نامشخص و نه چندان شفاف از حوزه مسئولیت و وظایف شغلی افرادی است که برای کار به خصوص ، تصدی منصب و مسئولیت خاصی استخدام می شوند. البته این امر شاید در نگاه نخست مشکل آن چنان بزرگی محسوب نشود، اما اگر به خوبی مورد ارزیابی قرار گیرد، در می یابیم که به لحاظ حقوق اداری و معضلات پیش آمده بین کارفرمایان و شاغلان زیرمجموعه آن ها، چه بسا باید بهای گزافی بابت همین مسئله به ظاهر پیش پا افتاده از هر دو سوی ماجرا پرداخت شود. در حوزه دامپزشکی و مشاغل مرتبط با این رشته هم این مسئله به خوبی هویداست و به ویژه، شاغلان بخش خصوصی قطعا با مسائلی از این دست بارها و بارها مواجه بوده اند

لطفا از کنار این خلا طرح شده یعنی شرح شغل دامپزشک در بخش خصوصی به سرعت عبور نکنید! توجه و تامل و حتی مرور چند پرسش در ذهن ،ممکن است ده یا بیست دقیقه زمان بیشتر نیاز نداشته باشد؛ اما اگر دقت نکنیم و به سادگی از کنار آن بگذریم این احتمال وجود خواهد داشت که صدها ساعت تلاش بعدی ما بدون جهت گیری مشخص و بی هدف انجام شود که بهره ی چندانی از زحمات خود کسب نکنیم.

به نظر اکثر صاحب نظران حوزه تعریف مشاغل ممکن است در نگاه سطحی و اولیه، تجزیه و تحلیل شغل یا Job Analysis، به ظاهر یک مبحث خشک و رسمی و تئوریک و بدون کاربرد جدی عملی به نظر برسد. اما اگر کمی دقیق‌تر فکر کنیم، از جمله بخش‌های مهم حوزه‌ی مدیریت منابع انسانی است که همه‌ی ما به شکلی با آن درگیر بوده‌ایم.

اگر به تعاریف شغل در متون رسمی رجوع کنیم، چه در تعاریف علمی و چه در تعاریف قانون کار، در تعریف شغل به اجمال اینگونه آمده است : شغل، مجموعه وظایف و فعالیت هایی است که یك انسان در مدت زمان معینی انجام می دهد. علاوه بر وظایف و فعالیت ها، اختیارات و مسئولیت های شغل هم باید به گونه ای معین باشد تا از لحاظ ساختاری کارآیی آن نتنها در سازمان های دولتی بلکه در سازمانها یا نظام های صنفی خصوصی نیز مشخص باشد.

اما یکی از دلایل عمده ی بی اثر بودن تعاریف مذکور در بخش خصوصی ،دولتی بودن اقتصاد کشور و عدم پی ریزی ساختار کیفی سازی مشاغل در بخش خصوصی و به ویژه عدم تجزیه و تحلیل شغل های مورد نیاز جامعه هدف کشور است که در بسیاری از موارد منتقدان ابرچالش بحران بیکاری نیز بخشی از پیکان انتقادات خود را روانه مراکز دانشگاهی می کنند و به اجمال اینگونه بیان می شود که آموزش ها در کشورمان با نیازهای بازار کارچندان همخوانی ندارد.

اگرچه به نظر می رسد بخشی از این بیکاری فراگیر فارغ التحصیلان ممکن است به دانشگاه ها و آموزش بازگردد اما اگر به تعریف متمایزکننده آموزش و یادگیری توجه کنیم، در می یابیم که آموزش را تزریق دانش و مهارت از سمت معلم به دانش‌آموز و یادگیری را به مفهوم تلاش فعال و دائمی دانش‌آموز و یا دانشجو برای جستجو و جذب دانش و بهبود مهارت؛ می دانند.

اما آنچه در عصر حاضر بیشتر مد نظر قرار می گیرد ، این است که سهم اصلی در گذشته در اختیار آموزش بوده و اکنون در اختیار یادگیری قرار گرفته است. درواقع، امروزه سهم بخش خصوصی و محیط های کسب و کار در فراهم نمودن بستر یادگیری،ممکن است از سهم یا نقش دانشگاه ها و مراکز آموزشی در این زمینه به مراتب بیشتر باشد.

با این وجود، سازمانی در بخش خصوصی که قرار است بسیاری از مشاغل مربوط به دامپزشکی درآنجا مدیریت شود، می بایست علاوه بر سازمان دهی فرایند یادگیری مشاغل مربوط به حرفه دامپزشکی ، همانگونه که در سازمان های دولتی برای احراز یک پست شرایط احراز آن مشخص و وظایف شرح داده می شود، در بخش خصوصی نیز شرح شغل های مذکور تحت نظارت سازمان نظام دامپزشکی تعریف و مورد سنجش قرار گیرد وگرنه سازمان نظام دامپزشکی نیز هم ردیف سایر نظام های صنفی و حرفه ای کشور قرار خواهد گرفت که عنوان می شود در عمل نقش و مفهوم واقعی خود را به درستی نمی شناسند و حتی می توان مدعی شد تا حدودی تقریبا همان نظام اداری دولتی در لفافه خصوصی را در حال تجربه هستند هرچند همان کار اداری را هم به لحاظ عدم بستر سازی مناسب ممکن است به درستی انجام ندهند.

بگذارید سخن را اینگونه ادامه دهیم: وقتی که با رشته دامپزشکی بعد از ورود به دانشکده آشنا می شویم تعدد شاخه های مربوط به دامپزشکی حداقل برای اینکه دانشجو در کدام حوزه تخصصی وارد شود به اندازه ای گسترده است که ناگزیر به دنبال جلب نظرات دیگران و رضایت شغلی برای انتخاب حوزه فعالیت خود بعد از فارغ التحصیلی می باشد. البته به نظر می رسد بخشی از این رضایت خاطر با انتخاب پایان نامه و ورود به یکی از دپارتمانهای تخصصی دانشکده برای حرکت در مسیر شغلی فرد، مهیا و مشخص می شود که ممکن است تا حدودی یک آرامش نسبی در همان دوران برای دانشجو حادث گردد .

البته علاوه بر موضوع فوق شنیده ها حاکی از آن است که چند سالی است دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران در یک طرح پایلوت یا همان آزمون و خطای رایج کشور، دو سال آخر تحصیل را براساس علاقه مندی دانشجو واحد های آموزشی دپارتمان مد نظر را بیشتر ارایه می دهد تا مگر در آموزش مباحث مربوطه در دوره دکتری عمومی، به گونه ای توانسته باشد تخصصی تر عمل نماید که صد البته برای ارزیابی این شیوه هم باید منتظر دوران بعد از فارغ التحصیلی دانشجویان باشیم!

اما نکته ای که این سادگی و آرامش را که در دو عبارت قبلی آمد، بر هم می زند، هنگامی است که فارغ التحصیل وارد بازار کار می شود و با دانش ها و شاخه های بین رشته ای مثل پاراکلینیک های پزشکی ،صنایع مواد غذایی، شیلات ، دامپروری و… در صنایع مختلف روبرو می شود، به دلیل همان خلا ذکر شده یعنی بی توجهی به شرح شغل یا تشریح نادرست آن، فارغ التحصیلان حرفه های مختلف با کارفرمایان درگیر مسایلی پیش افتاده می شوند و تداخل جای تعامل را می گیرد؛ یعنی دقیقا همین وضعیتی که اکنون شاهد هستیم.

حال این سوال مطرح است در کشورهای خصوصی محور یا توسعه یافته چگونه نسبت به این معضل رفتار نشان می دهند؟برای پاسخ به این پرسش کافی است به مقایسه اجمالی آگهی های استخدام دامپزشک بخش خصوصی بین ۲ کشور ایران و آمریکا بپردازیم.

در اکثر آگهی های کشورمان اینگونه آمده است که نیازمند دکتر دامپزشک برای شرکت یا فارم … می باشیم بدون آنکه شرحی بر وظایف مد نظر شرکت آمده باشد؛ اما با مداقه بیشتر در آگهی استخدامی بخش خصوصی کشورهایی از قبیل آمریکا که به عنوان نمونه یک مورد از آن در ذیل خواهد آمد، سه کلمه Task(فعالیت مشخص)، Duty (وظیفه)، Responsibility (مسئولیت پذیری) در ابتدای آگهی بیشتر نمایان می شود تا همانند کشور ما بعد از عقد قرارداد ، طرفین گرفتار عبارت نفرین شده “سایر موارد محوله” نشوند! همگان تصدیق می کنند که معمولاً بخش عمده‌ای از مشکلات و تنش‌های بین کارفرما و پیمانکار یا نیروهای زیرمجموعه، به این عبارت نامشخص و تأویل پذیر و قابل تفسیر باز می‌گردد. حتی اندک کارفرمایان داخلی هم که ده‌ها مورد در شرح شغل و وظایف و مسئولیت‌ها و فعالیت‌ها برای قراردادها مطرح می‌کنند،در پایان از این عبارت “سایر موارد محوله”نمی گذرند!

لذا بر آن شدم اینبار از خلأیی در سیستم مشاغل بخش خصوصی دامپزشکی یعنی شرایط احراز، پرده بردارم که به نظر، نبودش از عوامل مهم و چالش برانگیز است و علاوه بر حوزه مهارت و یادگیری بخش خصوصی دامپزشکی، علت رخداد بسیاری ازمشکلات پیش روی آیین نامه هایی همچون ماده ۱۹ ،ماده ۲ قانون بهره وری و .. که امروز با آن دست به گریبان هستیم، نیز می تواند باشد. صد البته که این موضوع رامی توان به دیگر نظام های صنفی بخش خصوصی نیز تسری داد.

در تعریف شرایط احراز در متون مختلف اینگونه آمده است:

شرايط احراز، به معناي تعيين خصوصيات (دانش‌، مهارت‌ها و توانایی‌ها)، تجربيات و مهارت‌هايي است كه متصدي شغل بايد داشته باشد، تا بتواند شغل مورد نظر را به بهترین شکل به انجام برساند .

شرايط احراز شغل، از يك طرف راهنمايي براي كارمنديابي است و مشخص مي‌كند در جستجوي چه نوع كارمندي و با چه خصوصياتي باشيم و هم از طريق صفات و خصوصيات مهم ذکر شده در آن، مي‌توان به طراحي آزمون‌هاي انتخابي پرداخت.

مبتنی بر همین موارد ذکر شده است که پیشنهاد می گردد در اولین جلسات سالانه نظام دامپزشکی با ذینفعان یا کارفرمایان مشاغل دامپزشکی جلسات تخصصی برگزار شود و همانگونه که ذکر شد فعالیت ،وظیفه و مسئولیت پذیری هر شغل از دیدگاه بخش خصوصی، مشخص و تفکیک گردد زیرا بی توجهی به این تفاوت‌ها می‌تواند چالش‌ها و مشکلات متعددی را همانطور که شاهد هستیم در سازمان نظام ایجاد نماید.

و اگر موضوعات مطرح شده بدرستی مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد ممکن است مصداق لطیفه‌ی تکراری بی مزه‌ای نباشیم که سالها نقل می‌شود: سه نفر قرار بود که محلی را حفر کرده، لوله‌ای را نصب کرده و روی آن خاک بریزند. اما پس از مدتی، مشاهده شد که نفر دوم که مسئول قراردادن لوله بود، مریض شده و نفر اول و سوم، هم چنان مشغول حفاری و ریختن مجدد خاک هستند.

ما این لطیفه را به عنوان نمادی از ساده اندیشی و کوته اندیشی نفر اول و خصوصاً نفر سوم نقل می‌کنیم، در حالی که مشکل اصلی در این ماجرا ساده اندیشی و اشتباه مدیر منابع انسانی بوده است! مدیر منابع انسانی فعالیت و وظیفه را به طور مشخص به هر یک از این سه فرد گفته و آنها مشغول کار بوده اند. نفر سوم وظیفه‌اش حفاری بوده. شرح شغل هم داشته. مستندسازی‌ها هم کامل بوده. ایزوهم احتمالاًداشته‌اند وروی دیوارمحل کارشان نصب شده بوده. پرکردن محل حفاری هم به عنوان یک وظیفه شامل تعدادی فعالیت می‌شده. ریختن خاک داخل حفره. بیل زدن و هموار کردن. استفاده از کامپکتور برای فشرده سازی خاک و نهایتاً پوشاندن خاک با آسفالت یا هر چیز دیگر.

همه‌ی این فعالیت‌ها هم به شکل دقیق انجام شده. اما آنچه در این میان گم شده است، تعریف دقیق مسئولیت کارگر سوم بوده است. مسئولیت نفر سوم، پوشاندن لوله های قرار گرفته در خاک، جهت جلوگیری از آسیبهای محیطی به لوله بوده است و نه صرفاً خاک ریختن.

به عنوان حسن ختام، همانطور که در ذیل آمده است دقت به ظرایف و نکته سنجی های معمول در یک آگهی استخدام در کشورهای توسعه یافته، باشد که به خوبی بتواند ما را در شناخت مسئله و موشکافی موضوع یاری رساند؛

الگوی اگهی استخدام دامپزشک متخصص بهداشت و بیماری های آبزیان در یک کشور توسعه یافته:

Provides clinical support to assigned facilities in an effort to protect humans and fish from zoonotic and non-zoonotic disease. With funding, conduct research designed to improve the fish disease diagnostic capacities especially for those with zoonotic potential. Occasional screening and diagnosis of wild fish

• Conducts zoonotic and non-zoonotic fish disease investigations for hatchery or wild morbidity and mortality events at designated hatcheries and watersheds within designated region.
• Recognize and detect non-zoonotic and potentially zoonotic fish pathogens.
• Recognize environmental factors or fish culture practices that may cause or contribute to fish disease.
• Collect the appropriate samples for detection, confirmation, and prevalence testing, ensuring that sampling is consistent with at least the Co-Managers Salmonid Disease Control Policy.
• Train hatchery staff to correctly obtain samples when this position is absent. Directs hatchery staff to maintain compliance with the Policy when carrying out their fish culture duties.
• Ensure that all stocks are sampled at a minimum of annually, samples are taken properly, and they are packaged correctly for transport to the laboratory.
• Determines appropriate preventive or corrective actions needed to mitigate fish morbidity or mortality which may include vaccination and/or fish care procedural changes.
• Prepares study plans and budgets and serves as the principal investigator on health surveillance and works with federal and tribal co-managers.

Communicate with hatchery staff and federal or tribal co-managers when regulated or reportable pathogens, as defined by the Policy, are detected and confirmed, and with appropriate state and federal public health agencies, including, but not limited to WSDA, WDOH, and USDA-APHIS, when known zoonotic pathogens are detected and confirmed

Generally, 8 a.m. – ۵ p.m. Monday – Friday with some evening and weekend work possible. Work hours may extend beyond the core hours of 8 am – ۵ pm, Monday through Friday, including evenings and weekends. This is primarily (60-80%) field work (weather, trips, falls, etc.) requiring site visits, travel to meetings, and workshops, and forums throughout the State, driving (accidents) and secondarily (20-40%) office work (ergonomics).

Must be willing to work during inclement weather, in difficult terrain, and with potentially diseased or dangerous animals. Must be willing to safely handle potentially dangerous animal drugs. Will be required to safely handle contaminated sharps (needles, darts, scalpel, blades) and other medical waste. Laboratory work may also be required, working with hazardous chemicals and pathogens (Biosafety Level 2). Travel on a frequent basis to hatcheries or field areas approximately 3-4 days per week, and will require travel to meetings, site visits, and workshops and forums throughout the State.

• Conduct surgical and other veterinary procedures.
• Conduct necropsies; collect, process, and submit appropriate specimens; and interpret findings from fish and wildlife morbidity and mortality investigations.
• Establish and maintain cooperative working relationships with governmental and private organizations and groups concerned with wildlife health issues.
• Provide professional veterinary consultation.
• Effectively communicate in writing and orally on both technical and non-technical levels.
• Develop and conduct training.
• Prepare work plans and budgets.
• May be required to euthanize animals using methods approved by the American Veterinary Medical Association.
• Complete paperwork for paying bills; ordering supplies; and packaging and shipping diagnostic specimens.

• Doctor of Veterinary Medicine (DVM) with license in good standing in Washington State, or obtain license within the first month of WDFW employment.
• Expertise in conducting necropsies and collecting diagnostic samples in fish.
• Knowledge of fish pathogens that are known to cause zoonotic disease and that are known to occur in Washington State waters.
• Experience working with:
  • anadromous fish both in natural and aquaculture environments;
  • comprehensive understanding of pathogens including current issues in fish health, including the identification, transmission, prevention, clinical signs, and control of fish diseases and parasites, including those important to public and wildlife health;
  • approval process for new government policies relating to veterinary drug use and fish health (specifically for anadromous fish);
  • and expertise in surgical and other veterinary procedures
    

منبع : فاخته نیوز